2005-2012, ΠΕΡΙΟΔΟΣ Α' | |||||||||||||||
Κώστας Κατσουλάρης
Βιβλίο - Τεύχος 66 - Τεύχος 66 (Απρίλιος - Μάιος 2012) Δημοσίευση: 05-04-2012 Σκέφτομαι τον Προυστ όταν λέει: «Στην πραγματικότητα, ο αναγνώστης την ώρα που διαβάζει είναι αναγνώστης του εαυτού του.» Από μια τέτοια προοπτική, η αναζήτηση ενός ιδανικού αναγνώσματος μοιάζει με την αναζήτηση του ιδανικού εαυτού.
Βιβλίο - Τεύχος 65 - Τεύχος 65 (Φεβρουάριος - Μάρτιος 2012) Δημοσίευση: 08-02-2012 Η βαθιά κρίση που ζούμε, και που σίγουρα δεν περιορίζεται στη χρηματοοικονομική και δημοσιονομική σφαίρα, μας έχει αναγκάσει να ξαναδούμε τον εαυτό μας, συλλογικό κι ατομικό, μέσα από νέους καθρέφτες. Διαβάζοντας κανείς προσεκτικά την προωθημένη πεζογραφία της τελευταίας 15ετίας, μπορεί να δει στα έργα αυτά σχεδόν όλα τα ζητήματα που μας ταλανίζουν σήμερα, δραματοποιημένα, μορφοποιημένα, φωτεινά. Δύο πρόσφατα βιβλία, μια νουβέλα κι ένα μυθιστόρημα, φωτίζουν με διαφορετικά εκφραστικά μέσα πτυχές της σύγχρονης Ελλάδας –συχνά με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο.
Βιβλίο -Τεύχος 64 - Τεύχος 64 (Δεκέμβριος 2011 - Ιανουάριος 2012) Δημοσίευση: 01-12-2011 Οικογενειακές Ιστορίες Το τελευταίο μυθιστόρημα του ελληνικής καταγωγής Χρήστου Τσιόλκα κυκλοφόρησε πέρυσι στη χώρα μας και πρόπερσι στην Αυστραλία, όμως έκτοτε δεν έχει πάψει να πυροδοτεί συζητήσεις, αντεγκλήσεις, διαφωνίες. Με το Χαστούκι (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, εκδ. Ωκεανίδα) ο Τσιόλκας κέρδισε το βραβείο του Καλύτερου Συγγραφέα των χωρών-μελών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας ενώ ήταν και υποψήφιος για το σπουδαιότερο βραβείο της αγγλόφωνης λογοτεχνίας, το Booker.
Βιβλίο -Τεύχος 63 - Τεύχος 63 (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2011) Δημοσίευση: 15-09-2011 Λεονάρντο Σάσα, Το πρωτόκολλο της Αιγύπτου (μτφρ. Ανταίος Χρυσο- στομίδης, εκδ. Καστανιώτη)
Το καλοκαίρι της αγανάκτησης - Τεύχος 62 (Καλοκαίρι 2011) Δημοσίευση: 24-06-2011 Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το Σύνταγμα έχει γεμίσει με κόσμο, σε μια από τις μεγαλύτερες λαϊκές συγκεντρώσεις των τελευταίων χρόνων – ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι οι συγκεντρώσεις αυτές δεν καθοδηγούνται από Κόμματα και δεν έχουν «μεταφερόμενους» με πούλμαν, τότε το πολιτικό τους βάρος είναι σίγουρα σημ ντικό.
Μαύρες οχιές μας ζώσανε - Τεύχος 61 (Μάιος 2011) Δημοσίευση: 12-05-2011 Δεν δανειζόμαστε τυχαία τον τίτλο του νέου μυθιστορήματος του Γιώργου Δενδρινού: Η ελληνική πραγματικότητα, μέρα τη μέρα, θυμίζει τραγελαφικό μυθιστόρημα, με το πρώτο συνθετικό της λέξης (τραγωδία, δηλαδή) να επικρατεί κατά κράτος – ή λόγω της έλλειψής του, για να είμαστε πιο ακριβείς.
Καθυστερημένη Άνοιξη - Τεύχος 60 (Απρίλιος 2011) Δημοσίευση: 08-04-2011 Η άνοιξη άργησε φέτος να μπει, κάτι που μπορεί να βιωθεί κι ως μεταφορά της συνολικότερης κατάστασης που βιώνουμε τελευταία.
Όταν η ποίηση επιβραβεύεται - Τεύχος 59 (Μάρτιος 2011) Δημοσίευση: 03-03-2011 Πάνω από μισό αιώνα παρουσίας έχει κλείσει η Κική Δημουλά στα ποιητικά μας πράγματα, με τα «Εύρετρα» να αποτελούν, μαζί με τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων της το 1988, το δέκατο έκτο ποιητικό βιβλίο της. Μέλος της Ακαδημίας, βραβευμένη τρις με Κρατικό Βραβείο (το 1972 για το «Λίγο του κόσμου», το 1989 για το «Χαίρε ποτέ», λίγες μέρες πριν με το Μεγάλο Βραβείο για το σύνολο του έργου της), συν ένα βραβείο Ουράνη, συν το περσινό Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας
Χειμερινές αναγνώσεις - Τεύχος 58 (Φεβρουάριος 2011) Δημοσίευση: 01-02-2011 Οι βιογραφίες είναι ένα είδος που βρίσκει, παγκοσμίως, πολύ μεγάλο κοινό. Οι λόγοι ποικίλουν: Άλλοτε από ειλικρινές ενδιαφέρον για σημαντικά πρόσωπα με περιπετειώδεις ζωές, κι άλλοτε από μια διάθεση να κοιτάξει κανείς από την κλειδαρότρυπα στη ζωή κάποιου διάσημου.
Η Ελλάδα που επιμένει - Τεύχος 57 (Δεκέμβριος 2010 - Ιανουάριος 2011) Δημοσίευση: 16-12-2010 Καθώς το 2010 οδεύει προς το τέλος του, θα διεκδικεί σίγουρα, με μοναδικό αντίπαλο το 2011, τον τίτλο της χειρότερης χρονιάς από τη Μεταπολίτευση και μετά. Η οικονομική κρίση βαθαίνει, αποκτώντας διαστάσεις που κανείς δεν φανταζόταν ένα χρόνο πριν (κι αν τις φανταζόταν, πάντως δεν το έλεγε). Η μισθωτή εργασία μετατρέπεται σταδιακά σε ουτοπία, και κάθε θέση που χάνεται είναι αμφίβολο αν θα αντικατασταθεί από άλλη με τα ίδια χαρακτηριστικά.
Ληξιπρόθεσμα δάνεια - Τεύχος 56 (Νοέμβριος 2010) Δημοσίευση: 17-11-2010 Όπως έχει με πολλές ευκαιρίες διακηρύξει ο Πέτρος Μάρκαρης, ο λόγος που επέλεξε –σε προχωρημένη ηλικία, ήταν 58 όταν εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο– την αστυνομική λογοτεχνία ήταν επειδή αυτή του προσέφερε τη δυνατότητα να μιλήσει για τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της εποχής του. Μέντορές του, από συγγραφικής άποψης, υπήρξαν ο Ισπανός Μανουέλ Βάσκεζ Μονταλμπάν και ο Γάλλος Ζορζ Σιμενόν, και οι δυο τους διαπρεπείς θεράποντες του είδους.
ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ Μαρτυρίες μιας διαδρομής - Τεύχος 55 (Οκτώβριος 2010) Δημοσίευση: 21-10-2010
«Η Έλλη Παππά κατέθεσε το 1993 και το 1995 δύο κείμενά της στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, θέτοντας ως προ- ϋπόθεση να δημοσιευτούν μόνο μετά τον θάνατο της. Το πρώτο κείμενο ήταν ένα δακτυλόγραφο 52 σελίδων με τίτλο «Υπόθε- ση Πλουμπίδη» και το δεύτερο μία ομάδα κειμένων (συνολικά 108 σελίδες) απαρτιζόμενη από: προλογικό σημείωμα με τίτλο «Λίγα λόγια», αυτοβιογραφικό κείμενο, σώμα άρθρων της στις εφημερίδες Αυγή και Νέα [ο Ριζοσπάστης είχε αρνηθεί να τα δημοσιεύσει] με τίτλο «Παράρτημα», κείμενο με τίτλο «Γράμματα στον γιο μου» και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη προς την ίδια με ημερομηνία 4. V. 52.
Παρατείνοντας το (αναγνωστικό) καλοκαίρι - Τεύχος 54 (Σεπτέμβριος 2010) Δημοσίευση: 15-09-2010 Το καλοκαίρι έχει για τους περισσότερους από εμάς ήδη περάσει, έχοντας καταχωρηθεί με τον άχαρο τίτλο του πιο ζεστού κι απαισιόδοξου καλοκαιριού των τελευταίων δεκαετιών. Η λογοτεχνία, από την άλλη, είναι ζώο που τρέφεται από τη δυστυχία και τον φόβο της απώλειας, κι έτσι το 2010 διαγράφεται ως μια από τις πιο ενδιαφέρουσες χρονιές, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την πεζογραφία (για την ποίηση δεν έχουμε άποψη).
Το δροσερό καλοκαίρι της πεζογραφίας - Τεύχος 53 (Ιούλιος - Αύγουστος 2010) Δημοσίευση: 23-07-2010 Όπως γράψαμε και σε προηγούμενα σημειώματα, το 2010 διαφαίνεται να είναι μια ιδιαίτερα παραγωγική κι ενδιαφέρουσα χρονιά για την ελληνική πεζογραφία, ίσως ακόμη και «χρυσή». Οι παλιότεροι δίνουν το καλύτερό τους βιβλίο ενώ ορισμένοι νέοι και νεότεροι θέτουν επίσης τον πήχη ασυνήθιστα ψηλά. Είμαστε ακόμη στα μέσα της χρονιάς, κι ήδη μετράμε μια ντουζίνα καλά έως πολύ καλά βιβλία.
Στα σκοτεινά μονοπάτια του Περού - Τεύχος 52 (Ιούνιος 2010) Δημοσίευση: 03-06-2010 Στα σκοτεινά μονοπάτια του Περού Πιστεύουμε συχνά ότι να κινείται και να ζει κανείς βασισμένος στις «ιδέες» του είναι κάτι a priori καλό, και το επίθετο «ιδεολόγος» έχει ακόμη μάλλον θετική συνδήλωση. Ωστόσο, μερικά από τα μεγαλύτερα και διαρκέστερα μαζικά εγκλήματα στον κόσμο έχουν γίνει στο όνομα των ιδεών: Από τη ναζιστική Γερμανία μέχρι τη σταλινική Ρωσία στο όνομα μεγαλεπήβολων ιδεών χύθηκαν ποτάμια αίμα και καταγράφηκαν μερικές από τις πιο αποτρόπαιες στιγμές στην ανθρώπινη ιστορία.
Ανοιξιάτικες εκπλήξεις - Τεύχος 51 (Μάιος 2010) Δημοσίευση: 07-05-2010 Με την άνοιξη να έχει πια μπει για τα καλά, και μια δυσοίωνη ατμόσφαιρα να στοιχειώνει την χώρα, η ελληνική πεζογραφία εμφανίζεται ώριμη και πολυποίκιλη. Για παράδειγμα, το «Απόψε δεν έχουμε φίλους» (Μεταίχμιο) της Σοφίας Νικολαΐδου είναι ένα πρώτο σημαντικό μυθιστόρημα για το 2010, με τη συγγραφέα να βάζει υψηλούς στόχους, και να τους πετυχαίνει όλους.
Εξομολογήσεις ενός διεφθαρμένου τραπεζίτη - Τεύχος 50 (Απρίλιος 2010) Δημοσίευση: 13-04-2010 Πίσω από το κρυπτωνύμιο «Κροίσος» βρίσκεται, κατά δήλωσή του, γνωστός Γάλλος τραπεζίτης, υποδιευθυντής μεγάλης τράπεζας, ο οποίος απαυδισμένος από τη διαφθορά του συστήματος που τον ανάδειξε, κι ενόψει της επικείμενης κατάρρευσής του το φθινόπωρο του 2008, έκανε την «ηρωική» του έξοδο γράφοντας τούτο το βιβλίο...
Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό - Τεύχος 49 (Μάρτιος 2010) Δημοσίευση: 04-03-2010 ![]()
Αναζητώντας τη ζωή πίσω από την βιογραφία - Τεύχος 48 (Φεβρουάριος 2010) Δημοσίευση: 11-02-2010 ![]()
Για μια θέση στο ράφι - Τεύχος 47 (Δεκέμβριος 2009 - Ιανουάριος 2010) Δημοσίευση: 17-12-2009 ![]()
Στο απόκρυφα της ιστορίας - Τεύχος 46 (Νοέμβριος 2009) Δημοσίευση: 13-11-2009 ![]()
Στην κόψη του ξυραφιού - Τεύχος 45 (Οκτώβριος 2009) Δημοσίευση: 22-10-2009 ![]()
Ζωογόνοι Θάνατοι - Τεύχος 44 (Σεπτέμβριος 2009) Δημοσίευση: 22-09-2009 ![]()
10 ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΠΕΡΑΣΕΤΕ - Τεύχος 43 (Ιούλιος-Αύγουστος 2009) Δημοσίευση: 17-07-2009 ![]()
Προτάσεις ελληνικής πεζογραφίας - Τεύχος 42 (Ιούνιος 2009) Δημοσίευση: 16-06-2009 Υπάρχει συχνά η εντύπωση ότι η ελληνική λογοτεχνία, ακολουθώντας το γενικότερο ρου των πραγμάτων, βρίσκεται σε κάποιου είδους «κρίση». Άνθρωποι που ούτε μας γνωρίζουν ούτε και μας διαβάζουν, μας μετρούν και μας βγάζουν λειψούς, χαμηλότερους των προσδοκιών τους
Ναυάγια στη στεριά (και ανοιξιάτικα βιβλία) - Τεύχος 41 (Μάϊος 2009) Δημοσίευση: 13-05-2009 ![]()
Θράσος - Τεύχος 40 (Απρίλιος 2009) Δημοσίευση: 10-04-2009 ![]()
Όταν ο πλανήτης έχει δέκατα - Τεύχος 39 (Μάρτιος 2009) Δημοσίευση: 08-04-2009 ![]()
Percilal Everett - To συγραφικό αlter ego του Ομπάμα - Τεύχος 38 (Φεβρουάριος 2009) Δημοσίευση: 11-02-2009 ![]()
Δέκα χειμωνιάτικα μυθιστορήματα - Τεύχος 37 (Δεκέμβριος 2008) Δημοσίευση: 18-12-2008 ![]() Η φθινοπωρινή σεζόν, προστιθέμενη στην ανοιξιάτικη, έχω την αίσθηση ότι είναι από τις καλύτερες των τελευταίων χρόνων. Οι μεγάλοι εκδοτικοί έχουν από δυο...
Από το κραχ του 1929 στην ύφεση του 2009. Ογδόντα χρόνια άγνοια της πραγματικότητας. - Τεύχος 36 (Νοέμβριος 2008) Δημοσίευση: 12-11-2008 ![]()
Σμύρνη ώρα μηδέν - Τεύχος 35 (Οκτώβριος 2008) Δημοσίευση: 11-10-2008
Η συγκινητική ιστορία ενός επιζήσαντα του Άουσβιτς μέσα από τα μάτια του γιού του - Τεύχος 34 (Σεπτέμβριος 2008) Δημοσίευση: 16-09-2008 ![]()
Η ανάγνωση δεν είναι εποχιακό φρούτο - Τεύχος 33 (Ιούλιος - Αύγουστος 2008) Δημοσίευση: 12-07-2008 ![]()
Πρώτες εμφανίσεις, ώριμες καταθέσεις - Τεύχος 31 (Μάιος 2008) Δημοσίευση: 10-05-2008 Παρά τον εκδοτικό πληθωρισμό, οι μεγάλοι αλλά και οι σοβαροί μικρότεροι εκδοτικοί οίκοι έχουν τα τελευταία χρόνια κλείσει τη στρόφιγγα που έμπαζε κατά δεκάδες νεαρούς πεζογράφους στην εγχώρια λογοτεχνική αρένα, σε βάρος όπως ήταν επόμενο της ποιότητας. Παρατηρείται μάλιστα κάθετη αύξηση στην ηλικία των πρωτοεμφανιζόμενων πεζογράφων, με τα καλύτερα δείγματα γραφής να δίνονται από άντρες και γυναίκες που έχουν τις περισσότερες φορές διαβεί το κατώφλι των σαράντα, ενώ στην πλειονότητά τους εμφανίζονται με όχημα τη μικρή φόρμα...
H ανάγνωση έχει τη δική της ιστορία - Τεύχος 30 (Απρίλιος 2008) Δημοσίευση: 13-04-2008 ![]()
Χιονισμένες σελίδες - Τεύχος 29 (Μάρτιος 2008) Δημοσίευση: 12-03-2008 Τα Χριστούγεννα είναι προ πολλού παρελθόν, αλλά τα χιόνια –ως είθισται τα τελευταία χρόνια– μας επισκέφτηκαν καθυστερημένα. Χιόνια στο καμπαναριό, λοιπόν, αλλά και στις βεράντες, στους δρόμους, χιόνια από αυτά που σπανίως έχουμε την τύχη να απολαύσουμε στη χώρα μας. Δεν θα πω ότι αυτός ο καιρός είναι ιδανικός για ανάγνωση, λες και η ανάγνωση είναι κάποιο σύμπτωμα –κάτι σαν τα αρθριτικά– που σχετίζεται με τις αλλαγές του καιρού, ή κάποια δραστηριότητα ιδιάζουσα που απαιτεί ειδικές συνθήκες για να την ασκήσουμε. Όποιος έχει μάθει να αγαπάει την ανάγνωση, διαβάζει όπως αναπνέει: φυσικά, όποτε ξεκλέψει λίγο χρόνο, στο μετρό, στο λεωφορείο, σε κάποιο διάλειμμα. Η ανάγνωση εκφράζει μια διάθεση επιστροφής στον εαυτό, και ταυτόχρονα αποτελεί πράξη ανοίγματος στον κόσμο.
Λεξικό και Ταό - Τεύχος 28 (Φεβρουάριος 2008) Δημοσίευση: 09-02-2008 ![]()
Ιστορίες του Χειμώνα - Τεύχος 27 (Δεκέμβριος 2007 - Ιανουάριος 2008) Δημοσίευση: 20-12-2007 ![]()
Κείμενα για τη θρησκεία - Τεύχος 12 -13 (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2006) Δημοσίευση: 11-12-2007 ![]()
Προύστ ή Σούπερμαν; - Τέυχος 26 (Νοέμβριος 2007) Δημοσίευση: 27-11-2007 ![]()
Πριν το Τσουνάμι - Τεύχος 25 (Οκτώβριος 2007) Δημοσίευση: 19-10-2007 Οκτώβριος μπήκε και η εκδοτική αγορά ζεσταίνει τις μηχανές της. Σε λίγο θα πάρει μπροστά η ταχεία των Χριστουγέννων και θα καταπιεί στο διάβα της κάμποσα βιβλία που δεν θα προλάβουν να αναπνεύσουν μέσα στο στρίμωγμα της υπερπαραγωγής. Κι αυτό δυστυχώς διότι η εμπορική περίοδος του βιβλίου για τα Χριστούγεννα είναι χρονικά στριμωγμένη. Κάτι το ελληνικό καλοκαίρι που τραβάει σε μάκρος, κάτι η αγορά των σχολικών που επισκιάζει τα πάντα τον Σεπτέμβριο, μέχρι τα μέσα Οκτώβρη συνήθως δεν κουνιέται φύλλο. Κι ακολουθεί το τσουνάμι…
Στις στάχτες του καλοκαιριού - Τεύχος 24 (Σεπτέμβριος 2007) Δημοσίευση: 10-09-2007 Το καλοκαίρι οδεύει ασθμαίνοντας προς το τέλος του, με τις στάχτες της συλλογικής αφασίας μας να επικάθονται πάνω από τα σπίτια μας, τις βεράντες μας, τα αυτοκίνητα και τις καρδιές μας. Η καταστροφή στην Πελοπόννησο, και όχι μόνο εκεί, τόσο λόγω του μεγέθους της όσο και λόγω των ανθρώπινων ζωών που χάθηκαν, ειδικά την πρώτη μέρα του πανικού, δεν μπορεί να ξεπεραστεί
Χιονισμένες Παραλίες - Τεύχος 21 (Ιούνιος - Ιούλιος 2007) Δημοσίευση: 08-07-2007 Έπειτα από μια καταιγιστική χειμερινή περίοδο, τουλάχιστον για την ελληνική πεζογραφία, η άνοιξη δεν έχει για την ώρα –μέσα Ιουνίου– φέρει τη συνήθη πλημμυρίδα μυθιστορημάτων. Ως εκ τούτου, στον σχολιασμό μας για τα βιβλία της άνοιξης.
Χειμωνιάτικα άνθη II - Τεύχος 15-16 (Δεκέμβριος 2006 - Ιανουάριος 2007) Δημοσίευση: 28-05-2007 Γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο ότι ο χειμώνας προοιωνίζεται ιδιαίτερα ενδιαφέρων από πλευράς λογοτεχνικής παραγωγής και παρουσιάσαμε ορισμένα από τα μυθιστορήματα που βρίσκονταν ήδη στις προθήκες.
Τα ρέστα - Τεύχος 20 (Μάιος 2007) Δημοσίευση: 14-05-2007 Κι ενώ τα ανοιξιάτικα βιβλία έχουν ήδη αρχίσει να καταφτάνουν στα δημοσιογραφικά γραφεία, εμείς εδώ θα επιστρέψουμε για λίγο στη χρονιά που πέρασε, για να δούμε τέσσερα λογοτεχνικά βιβλία που για διάφορους λόγους διέλαθαν της προσοχής μας μέχρι σήμερα
Χειμωνιάτικα άνθη ΙΙΙ - Τεύχος 17 (Φεβρουάριος 2007) Δημοσίευση: 18-04-2007 Παρουσιάσαμε, στα δύο προηγούμενα φύλλα, το μεγαλύτερο κομμάτι της χειμαρρώδους χειμωνιάτικης εσοδείας βιβλίων ελληνικής πεζογραφίας. Ολοκληρώνουμε αυτό το μήνα την παρουσίασή μας, σε αναμονή πια της ανοιξιάτικης παραγωγής...
Στα γρανάζια της ιστορίας - Τεύχος 18 (Μάρτιος 2007) Δημοσίευση: 07-05-2007 Ας πάρουμε μια ανάσα αυτό το μήνα, αφήνοντας για λίγο την ελληνική πεζογραφία, για να δούμε ένα από τα σημαντικότερα αμερικανικά μυθιστορήματα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, κι ευτυχώς σε πολύ καλή μετάφραση.
Το πουγκί σου ή τη ζωή σου - Τεύχος 19 (Απρίλιος 2007) Δημοσίευση: 07-05-2007 Ένα μόλις χρόνο μετά το Φανταστικό Μουσείο, βιβλίο-φόρος τιμής σε αγαπημένους συγγραφείς μα και στις απεριόριστες δυνατότητες της λογοτεχνίας, ο Χρήστος Χρυσόπουλος | |||||||||||||||