Παρουσιάσαμε, στα δύο προηγούμενα φύλλα, το μεγαλύτερο κομμάτι της χειμαρρώδους χειμωνιάτικης εσοδείας βιβλίων ελληνικής πεζογραφίας. Ολοκληρώνουμε αυτό το μήνα την παρουσίασή μας, σε αναμονή πια της ανοιξιάτικης παραγωγής.

Κι αρχίζουμε με δύο «ιερά τέρατα» του ελληνικού λογοτεχνικού Κανόνα. Ο λόγος για τον Μένη Κουμανταρέα και τον Τίτο Πατρίκιο, που και οι δύο έδωσαν φέτος καινούργια βιβλία, και δη αυτοβιογραφικού χαρακτήρα. Ογκώδες, αυτοαναφορικό, χωρισμένο σε έντεκα αυτοτελή διηγήματα, Η γυναίκα που πετάει (Κέδρος) δεν θα ξαφνιάσει (ούτε θετικά ούτε αρνητικά) τις πολυάριθμες αναγνώστριες και τους αναγνώστες του Κουμανταρέα, τόσο θεματολογικά, όσο και συνολικά από άποψη γραφής και βλέμματος. Τα θέματα, όπως σχεδόν πάντοτε στον Κουμανταρέα, αντλούνται από το αθηναϊκό αστικό περιβάλλον: μετανάστες, γυναίκες της γειτονιάς, φίλοι από τα παλιά, πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος, εκμυστηρεύσεις, στο γνωστό τρυφερά ψαγμένο ύφος του συγγραφέα. Αντίθετα, εκπλήξεις κρύβει, κι όχι μόνο επειδή είναι κατά κύριο λόγο ποιητής, το βιβλίο του Πατρίκιου Περιπέτειες σε τρεις σχεδίες (Κέδρος). Αυτοβιογραφούμενος και αυτοπαρατηρούμενος, ο Πατρίκιος βρίσκει εξαρχής το σωστό τόνο, ισορροπώντας ανάμεσα στην ποιητική έξαρση και την εξομολογητική διάθεση, δίχως να λείπει και το χαρακτηριστικό του χιούμορ.
Εντούτοις, η έκπληξη του φθινοπώρου, από την άποψη της μη αναμενόμενης εμπορικής του επιτυχίας, ήταν το μυθιστόρημα του πρωτοεμφανιζόμενου ως πεζογράφου Τεύκρου Μιχαηλίδη, τα Πυθαγόρεια εγκλήματα (Πόλις).

Γνωστός στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ τόσο από τη μετάφραση του ευπώλητου Θεωρήματος του Παπαγάλου, καθώς και άλλων μυθιστορημάτων με «μαθηματική» πλοκή, ήταν και ο συγγραφέας ενός ακόμη βιβλίου –non fiction–, του Μαθηματικά Επίκαιρα. Αναμειγνύοντας, σε σωστές δόσεις πλοκή και ύφος αστυνομικού μυθιστορήματος με γερές δόσεις μαθηματικής σκέψης, ο Μιχαηλίδης κατάφερε να γράψει ένα μυθιστόρημα που οφείλει την επιτυχία του περισσότερο στη βαθιά και φιλοσοφημένη γνώση του περί μαθηματικών, παρά στο αστυνομικό στόρι του. Έτσι, οι όποιες αδυναμίες στην πλοκή ξεχνιούνται γρήγορα διότι ο συγγραφέας, κατά πώς λέγαμε παλιά, «έχει κάτι να μας πει», κι αυτό το κάτι αποδεικνύεται τελικά πολύ.

Μιλώντας για αστυνομικά, καινούργιο βιβλίο έχουμε και από τον Πέτρο Μάρκαρη, που μαζί με τον Μιχαηλίδη μοιράζονται τις δάφνες για τα δύο πιο επιτυχημένα μυθιστορήματα του είδους για το 2006. Δεν θα κάνουμε βέβαια εδώ λόγο για τον Βασικό μέτοχο, βιβλίο της περασμένης άνοιξης, αλλά για το ολόφρεσκο αυτοαναφορικό βιβλίο του που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη, το Κατ’ εξακολούθηση. Το συγκεκριμένο βιβλίο εντάσσεται στην ήδη επιτυχημένη σειρά των εκδόσεων (επιμ. Μισέλ Φάις) με τον τίτλο Η κουζίνα του Συγγραφέα, και στην οποία έχουν ήδη φιλοξενηθεί ενδιαφέροντα βιβλία, μεταξύ άλλων του Γιάννη Ξανθούλη και της Μάρως Δούκα. Εδώ, ο Μάρκαρης φυλλομετρά τις πίσω σελίδες της ζωής του, και διηγείται σπαρταριστά επεισόδια τόσο από τις περιπέτειές του σε διάφορες συνεργασίες (π.χ. με τον Θ. Αγγελόπουλο), όσο και από τα πολλαπλά μεταφραστικά του ταξίδια στο εξωτερικό.
Διαβάζεται και σαν αστυνομικό, αφού όπως θα διαπιστώσετε ο αφηγητής Πέτρος Μάρκαρης έχει πολλά κοινά σημεία με τον αστυνόμο Χαρίτο.

Και τελειώνουμε με δύο ακόμη φρέσκα βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Έκτο βιβλίο του Γεράσιμου Δενδρινού, το Φραγή εισερχόμενων κλήσεων (Μεταίχμιο) είναι ένα χορταστικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης, κι έχει ως θέμα του την αγάπη δίχως ανταπόκριση, τον βουβό ανεκπλήρωτο έρωτα. Αντίθετα, το Με τον Γ. Βιζυηνό αλλά και χωρίς αυτόν (Πατάκης) είναι αποτέλεσμα συλλογικής κατάθεσης, έπειτα από πρόσκληση-πρόκληση (του Μ. Φάις, και πάλι) σε πέντε πολύ νέους συγγραφείς (Χρήστος Αστερίου, Κώστας Καβανόζης, Δήμητρα Κολλιάκου, Ηλίας Μαγκλίνης, Μαίρη Νταή) να γράψουν ένα διήγημα εμπνευσμένο από τη ζωή και το έργο του μεγάλου διηγηματογράφου. Ως έκτο μέλος της παρέας προσετέθη η πρωτοεμφανιζόμενη Λουίζα Σπηλιωτοπούλου, η νικήτρια του διαγωνισμού που είχαν προκηρύξει παράλληλα οι εκδόσεις Πατάκη με το ίδιο θέμα. Φρέσκες ματιές, με το βλέμμα στραμμένο σ’ έναν από τους πιο «φρέσκους» συγγραφείς του 19ου αιώνα.