2005-2012, ΠΕΡΙΟΔΟΣ Α'
Σας ευχαριστούμε
ΑRTA PRESS


Η ανάγνωση δεν είναι εποχιακό φρούτο

Δημοσίευση: 12-07-2008 - Στήλη: Βιβλίο - Τεύχος: Τεύχος 33 (Ιούλιος - Αύγουστος 2008)



Πέρα από τα δημοσιογραφικά στερεότυπα, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καλή και κακή εποχή για ανάγνωση: Κάθε εποχή είναι καλή, αρκεί να ξέρει κανείς να προσφέρει στον εαυτό του τη μικρή αυτή πολυτέλεια της απόσυρσης από τη βουή της καθημερινότητας.το καλοκαίρι έχει σε σχέση με τις άλλες εποχές του χρόνου μια ιδιαιτερότητα: Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Ο χρόνος ευνοεί την ανάγνωση, και μάλιστα, ευνοεί την προσηλωμένη ανάγνωση. Αντίθετα λοιπόν απ’ ό,τι συχνά ακόμη κι εμείς οι ίδιοι νομίζουμε, το καλοκαίρι δεν είναι για τα «ελαφρά» αναγνώσματα, ούτε βέβαια εποχή καταναγκασμών. 
Ο Βασίλης Βασιλικός επανακυκλοφορεί τα τελευταία χρόνια πολλά από τα έργα του, και ίσως έχει επέλθει κάποιος κορεσμός. Ωστόσο, ο «Γλαύκος Θρασάκης» (Ελληνικά Γράμματα) είναι μια ξεχωριστή περίπτωση: Ένα work in progress που κράτησε σχεδόν μια δεκαετία, έργο-καθρέφτης της συγγραφικής ιδιοσυγκρασίας του Βασίλη Βασιλικού.
Ο Θανάσης Βαλτινός, από την άλλη, προσφάτως εκλεγείς ακαδημαϊκός, έχει κι αυτός επιδοθεί σε ουκ ολίγες επανακυκλοφορίες των βιβλίων του  τα τελευταία χρόνια. Χωρίς να είναι τέτοια περίπτωση, τα «Άνθη της αβύσσου» (Εστία) δεν είναι και ακριβώς καινούργιο έργο: Σενάριο μιας ταινίας που δεν γυρίστηκε ποτέ, μεταγραμμένο σε λογοτεχνία, επιχειρεί να αφουγκραστεί τη βιογραφία ενός εθνικού όσο και λογοτεχνικού μύθου. Ο Βαλτινός χρησιμοποιεί τα βιογραφικά δεδομένα του Διονύσιου Σολωμού, και ειδικότερα την περίοδο των αλλεπάληλων δικαστικών περιπετειών με τον «αδελφό του», προσπαθώντας να δει το πρόσωπο και τον καλλιτέχνη πίσω από το μύθο.
Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ, πάλι, είναι πιο γνωστός με την κριτική του ιδιότητα, κάτι που συνήθως αδικεί την πεζογραφική του δουλειά. Με το «Τι ζητούν οι βάρβαροι» (Ελληνικά Γράμματα) επιχειρεί να ρίξει μια διαφορετική ματιά στα οικεία βαλκανικά μας φαντάσματα. Ο ήρωάς του, συγγραφέας κοσμοπολίτης, συμμετέχει σε επιτροπή που απονέμει ετήσιο βαλκανικό βραβείο. Η πλοκή πυροδοτείται όταν τέσσερα από τα πέντε διαγωνιζόμενα μυθιστορήματα –πλην του τουρκικού, δηλαδή– διαπραγματεύονται με διαφορετικό τρόπο το ίδιο ιστορικό γεγονός, έναν «ματωμένο γάμο» που έλαβε χώρα την εποχή της έναρξης των βαλκανικών πολέμων.
Ο Αλέξης Σταμάτης υπογράφει με τη «Βίλα Κομπρέ» (Καστανιώτης) ένα ακόμη μυθιστόρημα με υπαρξιακές προεκτάσεις, όπου το ζήτημα της ταυτότητας διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Εδώ, ο κεντρικός ήρωας, ο Θάνος, ο οποίος έχει εγκαταλείψει το χωριό του για περισσότερα από δέκα χρόνια, αναγκάζεται να επιστρέψει εξαιτίας του θανάτου του πατέρα του, που ήταν νεκροθάφτης. Εκτός από τα λιγοστά χρήματα, η πατρική κληρονομιά περιλαμβάνει και μια πολαρόιντ, που θα τον βάλει μπροστά σε παράξενα αινίγματα που αποκαλύπτουν άλλες διαστάσεις της θεωρούμενης ως τότε φιλήσυχης ζωής του.
Υπαρξιακών επίσης αναζητήσεων, αλλά διαφορετικής στόφας, είναι και η «Λήθη» (Κέδρος), του πολυγραφότατου Νίκου Βλαντή. Ο ήρωάς του, ένας μοναχικός συγγραφέας, βρίσκεται έπειτα από ένα παράξενο τηλεφώνημα σε μια αλλόκοτη πόλη, κάτι σαν ένα πρωτόγονο Μανχάταν. Εκεί θα βρεθεί δεσμώτης αλλόκοτων πλασμάτων, που προς μεγάλη του έκπληξη διαπιστώνει ότι δεν είναι άλλοι από τους ήρωες των μυθιστορημάτων που αγαπούσε περισσότερο.
Από τους πρωτοεμφανιζόμενους, ξεχωρίζουμε τη Βάσια Τζανακάρη η οποία με το «Έντεκα μικροί φόνοι» (Μεταίχμιο) μας έδωσε μια ενδιαφέρουσα πεζογραφική εκδοχή των τραγουδιών του Νικ Κέιβ. Η Τζανακάρη, μάλιστα, δεν διστάζει να «δραματοποιήσει» τραγούδι ακόμη κι από την πλέον άγρια περίοδό του, εκείνη των Birthday Party (King Ink), αλλά και δύο από τον πρώτο του δίσκο με τους Bad Seeds (From her to eternity, Wings off flies), αναμφίβολα τον πιο σκοτεινό του.
Επίσης πρωτοεμφανιζόμενος, ο Γιάννης Μακριδάκης μας έκανε καλή εντύπωση με τη γλωσσική του εφορία και τον ρυθμό της αφήγησης στο «Ανάμισης ντενεκές» (Εστία). Κεντρικός του ήρωας ο Γιωργής Πετίκας, ο οποίος επιστρέφει από την Αμερική όπου είχε πάει μετανάστης για να δουλέψει στα σφαγεία, θέλοντας να προικίσει τις δύο αδελφές του. Η πλοκή πυροδοτείται όταν ένα έγκλημα πάθους αναγκάζει τον ήρωα να περάσει στην παρανομία.
Στις κυκλοφορίες της περιόδου που αξίζει κανείς να προσέξει συγκαταλέγονται επίσης τα «True love» (Τόπος) του Άρη Μαραγκόπουλου, το «Πικρά γλυκά» (Μεταίχμιο) του Χριστόφορου Μιλιώνη καθώς και το συγκινητικό «Ερημιά στο βλέμμας τους» του Κώστα Λογαρά.

Ο Κώστας Κατσουλάρης
είναι συγγραφέας και βιβλιοκριτικός.
kostas.katsoularis@gmail.co