Ο Οκταβιανός Αύγουστος, μετά τη νίκη του επί του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας, στη Ναυμαχία του Ακτίου, το 31 π.Χ., έχτισε τη Νικόπολη (πόλη της Νίκης). Με το ίδιο όνομα της λαμπρής εκείνης πόλης, υπάρχουν σήμερα μερικές άλλες στον κόσμο.

Βουλγαρία
Η Νικόπολη της Βουλγαρίας βρίσκεται στη δεξιά όχθη του Δούναβη, 229 χιλιόμετρα βόρεια-ανατολικά της Σόφιας. Είναι η μικρότερη βουλγαρική πόλη που βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Δούναβη. Έχει πληθυσμό 5108 κατοίκους.

Ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Tραϊανό στην αρχή του δεύτερου αιώνα προς τιμήν της νίκης του επί του Δάκες.Yπάρχουν βαθιοί τάφροι και ψηλά πέτρινα τοίχη γύρω από την πόλη. Oι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν στο 1980 - 1984 και το 2007 έφεραν στο φως τα νότια τείχη με την πύλη και ένα μεγάλο τμήμα των ανατολικών και δυτικών τειχώ καθώς και ένα μαρμάρινο άγαλμα ρωμαϊκής θεότητας, μια χάλκινη κεφαλή του αυτοκράτορα Γόρδιου του Γ’ (238-244 μ.Χ.), αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, ειδώλια, επιγραφές.

Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η πόλη βρίσκεται στα βόρεια σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το 447 μ.Χ., η πόλη καταστράφηκε από τους Ούννους του Αττίλα. Ένας Βούλγαρος μεσαιωνικός οικισμός δημιουργήθηκε εκεί από τον 10ο μέχρι τον 14ο αιώνας. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του Μεσαίωνα, ήταν μέρος της βουλγαρικής αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση του Τάρνοβο το 1393, αυτοί που υπερασπίστηκαν τον τελευταίο τσάρο της Βουλγαρίας Ιβάν Σισμάν αιχμαλωτίστηκαν στο κάστρο της Νικόπολης. Η πόλη κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1395. Οι Τούρκοι την ονόμασαν yuchuk Stamboul (Little Tsarigrad) και διατήρησαν ένα λιμάνι σημαντικής στρατιωτικής, διοικητικής και εμπορικής σημασίας στον ποταμό Δούναβη.

Ο Εβλιγιά Τσελεμπή Τούρκος, χρονογράφος και περιηγητής, έγραψε ότι υπήρχαν 16 κρήνες πόσιμου νερού και δύο φρούρια στην πόλη. Υπήρχε στρατώνας για 20. 000 τακτικό στρατιωτό. Ηταν ένα ισχυρό οχυρό για αιώνες και κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα ήταν η μεγαλύτερη πόλη και φρούριο κατά μήκος του κάτω Δούναβη. Το 1877 καταλήφθηκε από τους Ρώσους.

Η πόλη σήμερα παρουσιάζει τουριστικό ενδιαφέρον με πιο σημαντικά μνημεία τα ερείπια του φρουρίου Shishman, στο οποίο μια από τις πύλες του, είναι πολύ καλά διατηρημένη, το Μνημείο του Ρώσων στρατιωτών που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου, το Ναό του Αγίου Πέτρου και Παύλου που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα. Επίσης την κρήνη Ελαία, γνωστή για το πόσιμο νερό της, η οποία έγινε το 2ο μ.Χ. αιώνα και τέλος τον τάφο του Καθολικού Επίσκοπου Philip Stanislavovitch ο οποίος έγραψε το Abagar, το πρώτο τυπωμένο βουλγαρικό βιβλίο σε κυριλλικό αλφάβητο, το 1651.


Ουκρανία
Ιδρύθηκε ως Νικίτιν Ρογκ στο 1630 σε στρατηγικό σημείο του ποταμού Δνείπερου και μετονομάστηcε σε Νικόπολη το 1782. Είναι η παλαιότερη πόλη του νομού Dnepropetrovsk, βρίσκεται νότιο-κεντρικά της Ουκρανία και έχει πληθυσμό περίπου 130.000 κατοίκους.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα αποτελεί ένα σημαντικό βιομηχανικό κέντρο και το σημαντικότερο λιμάνι του ποταμού. Είναι φημισμένη για το πλούσιο υπέδαφός της σε ορυκτά, εξού και η ανεπτυγμένη μεταλλουργική βιομηχανία μαγγανίου. Παράγει σιδηροκράματα, χαλυβδοσωλήνες, γερανούς, γεωργικά μηχανήματα κ.τ.λ.. Έχει μια σημαντική ζυθοποιία και εξάγει καλαμπόκι, λιναρόσπορο, κάνναβη και μαλλί. Αρκετά χιλιόμετρα έξω από την πόλη είναι θαμμένος ο Iβάν Σίρκο(1610 – 1680), ένας στρατιωτικός ηγέτης και θρυλική μορφή των Κοζάκων, που έγινε ήρωας πολλών μύθων στην ουκρανική ιστορία.


Ισραήλ
Η βιβλική πόλη Εμμαούς, στην οποία ο Ιησούς εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά την Ανάσταση, από τον 3ο αιώνα μέχρι και την κατάκτηση της Παλαιστίνης από τις δυνάμεις τoυ χαλιφάτου Rashidun το 639, είχε την ονομασία Νικόπολη.

Μετά τον 4ο αιώνα ήταν ένας σημαντικός προορισμός προσκυνήματος σε ολόκληρη την Βυζαντινή εποχή και τον Μεσαίωνα. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης έκλεισε μια ιερή πηγή στην Εμμαούς- Νικόπολη στην οποία ο Χριστός είχε πλύνει τα πόδια του και πιστεύεται ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες.

Ήταν ο τελευταίος σταθμός που κατακτήθηκε, στις 6 Ιουνίου 1099, από τους Σταυροφόρους κατά την πορεία τους προς την Ιερουσαλήμ .

Σήμερα είναι ένα μουσουλμανικό χωριό με ένα μικρό αρχαιολογικό μουσείο, και τα ερείπια μιας βυζαντινής βασιλικής εκκλησίας (5ος αι.μ.Χ.). Σε ανασκαφές που έγιναν, μεταξύ 1924 και 1930, έχουν βρεθεί η αψίδα και οι τοίχοι του ναού, καθώς και μια ενδιαφέρουσα βυζαντινή επιγραφή. Αλλά απομένουν ακόμη πολλά να αποκαλυφθούν.

Στα νότια της πόλης είναι ένα σύγχρονο μοναστήρι Tραπιστών που ιδρύθηκε το 1890, γνωστό ως το Μοναστήρι της Σιωπής. (Οι Τραππιστές είναι ένα από τα αυστηρότερα τάγματα του παπικού μοναχισμού, οι οποίοι σιωπούν τις περισσότερες φορές.).


Τουρκία
Βρίσκεται στη δυτική Τουρκία και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1034. Oνομάστηκε Νικόπολη από τον Λέοντα Γ ' το 740, όταν νίκησε εδώ τον αραβικό στρατό. Αργότερα έγινε γνωστή ως Αφιόν (όπιο) και στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Afyonkarahisar (μαύρο κάστρο). Έχει πλυθησμό περίπου 828.000.

Η περιοχή άνθησε κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ως το κέντρο παραγωγής οπίου. Ήταν ένας σημαντικός παραγωγός ακατέργαστου οπίου μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν υπό τις διεθνείς πιέσεις, των ΗΠΑ ειδικότερα, η παραγωγή σταμάτησε. Σήμερα καλλιεργούνται παπαρούνες, υπό αυστηρό καθεστώς αδειοδότησης για την παραγωγή κυρίως μορφίνης. Σήμερα η πόλη είναι γνωστή για τα μάρμαρα (το 2005 υπήρχαν 355 λατομεία με παραγωγή υψηλής ποιότητας λευκού μαρμάρου). Είναι επίσης ένας σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος μεταξύ Σμύρνης, Ικόνιου , Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης. Υπάρχουν μοντέρνα και καλά εξοπλισμένα ξενοδοχεία και spa, αφού τα μεταλλικά νερά της πόλης φημίζονται για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Η Αφιόν Καραχισάρ είναι από τις πιο σεισμογενείς της Τουρκίας.


Τουρκία, Πόντος
Αποτελεί μία από τις σημαντικές πόλεις της ενδοχώρας του Πόντου. Χτίστηκε από τον Πομπήιο το 66 π.χ. σε ανάμνηση της πρώτης του νίκης εναντίων του Μιθριδάτη του 6oυ.

Οι Ελληνοπόντιοι συνηθέστερα την αποκαλούσαν Γαράσαρη, ενώ οι Τούρκοι Σεπίν Καραχισάρ (ανατολικό Καραχισάρ). Την εποχή του Λικίνιου και κατά τη διάρκεια αντιχριστιανικών διωγμών στην πόλη σκοτώθηκαν μεταξύ άλλων και 45 χριστιανοί στρατιώτες της ρωμαϊκής λεγεώνας, οι οποίοι ανακηρύχτηκαν μάρτυρες. Αργότερα, ο Ιουστινιανός έδειξε ιδιαίτερη εύνοια προς την πόλη, την επισκεύασε και ίδρυσε στην περιοχή μια Μονή για να τιμήσει τους 45 Μάρτυρες. Στην ακρόπολη της Νικόπολης σώζεται ένα από τα πιο ονομαστά βυζαντινά κάστρα.

Ήταν το τελευταίο φρούριο του Πόντου που έπεσε στους Τούρκους το 1473, δηλαδή είκοσι ολόκληρα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και δώδεκα από την πτώση της Τραπεζούντας.Τον Μάιο του 1915 στο κάστρο της Νικόπολης 3000 οχυρωμένοι Αρμένιοι αντιστάθηκαν για πέντε ημέρες στον τούρκικο στρατό. Η σφαγή σύμφωνα με μαρτυρίες κράτησε τρεις ημέρες.

H Νικόπολη ήταν μια πλούσια αστική οθωμανική πόλη με συνύπαρξη Εβραίων, Αρμενίων, Ελλήνων και Τούρκων.

Η ελληνική κοινότητα της πόλης διατηρούσε την Κεντρική Αστική Σχολή Νικοπόλεως που χτίσθηκε το1864, ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτήρια του Πόντου, και το Ευάνθειο Παρθεναγωγείο, δωρεά της Ευανθείας Μουράτ Θεοφυλλίδου που το συντηρούσε και ο Φιλολογικός Σύλλογος Κωνσταντινούπολης. Oι Έλληνες είχαν αρκετά εμπορικά καταστήματα, ενώ οι φούρνοι της πόλης φημίζονταν για την άριστη ποιότητα του ψωμιού. Φημισμένα επίσης ήταν τα αιγοπρόβατα της περιοχής, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα σιτηρά και οι ξηροί καρποί. Σπεσιαλιτέ της περιοχής θεωρούνταν ο παστουρμάς, γλύκισμα με βάση το μούστο και τα καρύδια, και το πεστίλ, που φτιάχνεται από αποξηραμένα μούρα, λεφτοκάρυα και μέλι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής, που διασώζει αρκετές προομηρικές μορφές λέξεων.

Η περιοχή της Νικόπολης ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων κέντρο εξόρυξης και επεξεργασίας μεταλλευμάτων και η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αποτελούσε την κύρια πηγή εσόδων για τους Έλληνες της περιοχής. Στη Νικόπολη, το 1818 άρχισε η λειτουργία ενός μεταλλείου χρυσού και αργύρου, στην αρχή από τον Τούρκο Χατζή Χαφούζ, μετά από τον Έλληνα Αβραάμ Αγά και τέλος από αγγλική εταιρεία μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.

Κορυφαία πνευματική φυσιογνωμία των Ελλήνων της Νικόπολης είναι ο Σταύρος Νικολαϊδης (1892- 1967). Σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, όπου αρίστευσε. Στη συνέχεια δίδαξε ως καθηγητής στην Ψωμιάδειο Σχολή Κοτυώρων, σε εκπαιδευτήρια της Τραπεζούντας και της Αθήνας. Από το 1926 μέχρι το 1967 εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής Καβάλας, ενώ χρημάτισε υπουργός εργασίας και υπουργός δημοσίων έργων. Έγραψε πολλά βιβλία και άρθρα για τον Πόντο. Ο τάφος του βρίσκεται στην Παναγία Σουμελά στο όρος Βέρμιο.