Αλέξης Τσίπρας

Πρόεδρος της Κ.Ο. του Σύριζα

«Η κρίση είναι το πρόσχημα για να καταργηθούν κοινωνικά δικαιώματα»

Συνέντευξη: Ντίνος Γιώτης

Κύριε Πρόεδρε, η κυβέρνηση προχωρά σε μια σειρά μέτρα, υπό τη στενή επιτήρηση των Βρυξελλών, τα οποία ωστόσο θεωρεί εθνικώς αναγκαία, προκειμένου να μην χρεοκοπήσει η χώρα. Είναι έτσι;

Αυτό είναι το επιχείρημα με το οποίο προωθούνται τα μέτρα. Αλλά διαβάζοντας κανείς πίσω από τις γραμμές, ανακαλύπτει πιο σύνθετα πράγματα. Εν πρώτοις, όλοι παραδέχονται ότι τα μέτρα αυτά δεν πρόκειται να βοηθήσουν. Η ελληνική οικονομία θα βουλιάξει στην ύφεση, την φτώχεια και την ανεργία, τα δημόσια έσοδα θα μειωθούν και θα είμαστε συνεχώς στην ίδια κατάσταση. Αλλά η κυβέρνηση οφείλει επίσης να εξηγήσει στους εργαζόμενους τι καλούνται σήμερα να συνεισφέρουν οι οικονομικά ισχυροί, γιατί δεν περιορίζονται οι αμυντικές δαπάνες, γιατί δεν ελέγχεται η τραπεζική κερδοσκοπία, γιατί δεν φορολογούνται οι off shore εταιρείες, και η εκκλησιαστική περιουσία. Αυτό που επιχειρείται είναι να χρησιμοποιηθεί η κρίση ως πρόσχημα για να καταργηθούν κοινωνικά δικαιώματα, ειδικά στην απασχόληση και την ασφάλιση. Και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψει η κοινωνία.

Eσείς, από την πλευρά σας, τί εναλλακτική αλλά και ρεαλιστική πολιτική έχετε να αντιπροτείνετε;

Εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν. Η Ελλάδα θα μπορούσε να πιέσει μαζί με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου για την έκδοση ευρωπαϊκού ομολόγου και απ’ ευθείας δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Θα μπορούσε επίσης να αναζητήσει λύσεις εσωτερικού δανεισμού. Αλλά προτιμά να χαϊδεύει τις «αγορές», την ίδια στιγμή μάλιστα που τις καταγγέλλει για ωμή κερδοσκοπία. Το πιο σημαντικό όμως είναι να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει έξοδος από την κρίση χωρίς κάποιο σχέδιο ανάπτυξης. Τα λένε οι σοβαροί οικονομολόγοι, τα έλεγε και ο κ. Παπανδρέου προεκλογικά, αλλά σήμερα τα έχει ξεχάσει.

Ωστόσο κύριε Πρόεδρε, παρά την οικονομική, τουλάχιστον, κρίση που διέρχεται το καπιταλιστικό σύστημα, η Αριστερά σε όλη την Ευρώπη, εκλογικά δείχνει καθηλωμένη, πολιτικά κατακερματισμένη και ιδεολογικά μη ηγεμονεύουσα. Πώς το σχολιάζετε;

Είναι αλήθεια ότι η απήχηση της Αριστεράς είναι αναντίστοιχη με τα προβλήματα των καιρών. Οφείλουμε να εξετάσουμε σοβαρά τις αδυναμίες μας. Και κυρίως να εκφράσουμε ξανά το πιο αδύναμο κομμάτι της κοινωνίας, αυτούς που παλεύουν με την ανεργία, με τις συντάξεις των 500 ευρώ, με τους μισθούς που τελειώνουν το πρώτο δεκαπενθήμερο. Θέλει πολλή δουλειά. Αλλά είμαστε αισιόδοξοι, γιατί η Αριστερά είναι πάντα στενά δεμένη με τους κοινωνικούς αγώνες. Και θα υπάρχει όσο υπάρχουν άνθρωποι που διεκδικούν το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Σήμερα στην Ελλάδα η ιστορική Αριστερά απολαύει προβολής και φυσικά δεν φιμώνεται όπως στο παρελθόν. Τότε γιατί ο κόσμος εξακολουθεί να παραμένει δύσπιστος απέναντί της;

Γιατί η κοινωνία αλλάζει και γίνεται πιο περίπλοκη. Και η Αριστερά πρέπει να καλύψει αυτό το κενό, ανανεώνοντας τα πολιτικά της όπλα και τον τρόπο δράσης της, και διεκδικώντας ξανά την ηγεμονία στο πεδίο των ιδεών. Η μεγάλη επιτυχία του συστήματος είναι ότι όσο άδικο και αναποτελεσματικό και αν είναι, παρουσιάζεται σήμερα ως η μοναδική εφικτή λύση. Αυτό πρέπει να το πολεμήσουμε. Και να δείξουμε ότι εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν, αλλά είναι εφικτές μόνο αν οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν την δύναμη που διαθέτουν και υψώσουν την φωνή τους.

Ο ΣΥΝ είναι ένα κόμμα που αποτελείται αφενός από τάσεις, αφετέρου συμμετέχει, ως συνιστώσα, στον ΣΥΡΙΖΑ; Μήπως αυτή η πολυφωνία ακυρώνει τελικά την πολιτική σας αποτελεσματικότητα;

Έχουμε μάθει να συζητάμε ανοιχτά και να πράττουμε ενιαία. Θεωρώ ότι η δημοκρατία και η ελεύθερη έκφραση διαφορετικών απόψεων είναι πλούτος για την Αριστερά. Το θέμα είναι να υπάρχει σύνθεση στις αποφάσεις που παίρνουμε και συνεννόηση στον τρόπο με τον οποίο προχωράμε. Ο δικός μας στόχος είναι η ενότητα όλων των δυνάμεων της Αριστεράς και της Οικολογίας. Και αυτό διασφαλίζεται μόνο με το να είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις απόψεις και συνεννοημένοι σε αυτά που μας ενώνουν.

Αν το ΠΑΣΟΚ είναι καθεστωτική δύναμη και δεν ανήκει πια στη σοσιαλδημοκρατία, όπως υποστηρίζετε, γιατί τότε ο ΣΥΝ δεν ηγεμονεύει σε αυτόν τον προνομιακό, για αυτόν, χώρο;

Το ζήτημα δεν είναι να ηγεμονεύσει ο ΣΥΝ. Είναι να απελευθερωθούν δυνάμεις, που μαζί με την Αριστερά θα σχηματίσουν έναν νέο ισχυρό πόλο ο οποίος θα αμφισβητήσει το στημένο δικομματικό παιχνίδι. Δεν είμαστε μακριά από αυτό. Τα δύο μεγάλα κόμματα βρίσκονται σε βαθειά κρίση, και η κυβέρνηση θα καταβάλλει πολύ σύντομα το πολιτικό κόστος για τις επιλογές που ακολουθεί σήμερα. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα θα δουλέψουν για μας. Στην πολιτική δεν υπάρχουν ώριμα φρούτα. Οφείλουμε να κινηθούμε σωστά και με σχέδιο, υπερβαίνοντας τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις τις οποίες παρουσιάζουμε.

Πρόσφατα καλέσατε το ΚΚΕ σε κοινούς αγώνες και η ηγεσία του απάντησε "να μην κάνουμε παιγνίδι εντυπώσεων". Για αυτό το κάνατε;

Η ηγεσία του ΚΚΕ ψάχνει να βρει τρόπους να αποφύγει την κοινή δράση με την υπόλοιπη Αριστερά. Το κάνει γιατί πιέζεται από την βάση του κόμματος, που αντιλαμβάνεται ότι η ανάγκη για ενότητα ανάμεσα στις αριστερές δυνάμεις είναι πλέον απόλυτα ώριμη και επιτακτική. Με την αντίληψη ότι έχει την αριστερή πατέντα και όλοι οι άλλοι είναι τσιράκια του συστήματος, ο Περισσός δεν πρόκειται να πάει πολύ μακριά. Σύντομα θα βρεθεί μπροστά στο αδιέξοδο της πολιτικής αυτής. Και τότε θα τα κουβεντιάσουμε πάλι.

Σκοπεύετε να συνεργαστείτε με άλλα κόμματα και ειδικά με το ΠΑΣΟΚ στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές;

Η γραμμή μας θα είναι στην ίδια κατεύθυνση. Καμία συνεργασία σε κεντρικό επίπεδο, και προσπάθεια να εκφραστεί η ευρύτερη δυνατή ενότητα της αριστεράς και την οικολογίας, μέσα από προγράμματα και πρόσωπα. Οι τελικές αποφάσεις θα παρθούν από τα όργανα του κόμματος και τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά σε καμία περίπτωση μέσα στις σημερινές συνθήκες δεν πρόκειται να δώσουμε άλλοθι στο ΠΑΣΟΚ και στην πολιτική του.

Τί περιμένετε από την πρόσφατη πρωτοβουλία σας για κοινή δράση των κομμάτων της Αριστεράς του ευρωπαϊκού Νότου;

Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει συντονισμός των εργαζομένων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό είναι το μόνο που φοβούνται οι «αγορές» και το σκληρό οικονομικό λόμπι των Βρυξελλών, γιατί μια τέτοια εξέλιξη θα τους οδηγήσει σε αναγκαστική αναδίπλωση. Η ενότητα αυτή είναι σήμερα ώριμη να ξεκινήσει ανάμεσα σε χώρες που βρίσκονται περίπου στην ίδια κατάσταση, όπως είναι οι χώρες του Νότου. Εκεί κρίνονται ζωτικής σημασίας πράγματα, όπως η τύχη που θα έχουν τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος και οι εργασιακές σχέσεις. Αυτό είναι κοινή εκτίμηση της Αριστεράς τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Πορτογαλία και την Ισπανία. Θα βαδίσουμε λοιπόν συντονισμένα, στέλνοντας το μήνυμα ότι η δύναμη των εργαζoμένων είναι  στην ενότητα, την αλληλεγγύη και τον κοινό αγώνα, πέρα από σύνορα.