ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΘΟΣ
Γεννήθηκε στην Πλατανούσα Ιωαννίνων το 1956. Πήγε Γυμνάσιο στο Καλέντζι και στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Σπούδασε στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στο οποίο συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο αντικείμενο της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών – Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων. Μετά από αντίστοιχη ερευνητική εργασία στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών CERN στη Γενεύη της Ελβετίας και στο Τμήμα Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης απέκτησε Διδακτορικό Δίπλωμα το 1990. Σήμερα είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Προστασίας Αράχθου από την ίδρυσή του, το 1997 και είναι Πρόεδρος του τα τελευταία 2 χρόνια. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά.

"Ήπια ανάπτυξη για τον Άραχθο"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΝΤΙΝΟΣ ΓΙΩΤΗΣ

Είστε Καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Αράχθου. Πώς προέκυψε;
Δεν έχει άμεση σχέση το επάγγελμά μου με την περιβαλλοντική δραστηριότητα. Ως φυσικός στο αντικείμενο των Υψηλών Ενεργειών ασχολούμαι με την φύση στον μικρόκοσμο τον οποίο έχω το προνόμιο να “βλέπω” με εργαλεία που βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας και επίσης έχω το προνόμιο να μεταδίδω τις γνώσεις στους νεότερους. Συμπληρώνω αυτό το προνόμιο ασχολούμενος τον ελεύθερο χρόνο με θέματα προστασίας της φύσης, με θέματα που αφορούν την κοινωνία και την περιοχή καταγωγής μου, όπως οφείλω ως ενεργός πολίτης. Με τον Άραχθο ασχολούμαι στον ελεύθερο χρόνο μου από μικρός, είτε με το ψάρεμα, είτε με το κολύμπι (εκεί έμαθα), είτε με ράφτιγκ (από το 1980, πρίν καθιερωθεί παγκόσμια αυτή η δραστηριότητα), είτε περπατώντας στις όχθες του.
 
Φύση και Ανάπτυξη. Tί είδους σχέση;
Η λεκάνη απορροής του Αράχθου έχει το προνόμιο να μην έχει ιδιαίτερα έντονες ανθρώπινες παρεμβάσεις (αναγκαστική μετακίνηση των ανθρώπων λόγω έλλειψης πόρων, αστυφιλία λεγόταν παλαιότερα). Αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα πρέπει να αξιοποιηθεί με ήπιες δράσεις ανάπτυξης (μονοπάτια πεζοπορίας, μικρής κλίμακας τουριστικές επιχειρήσεις, διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων) που θα βασίζονται στην αειφορία. Επομένως απαιτείται καλύτερο θεσμικό πλαίσιο για το περιβάλλον και αυστηρός έλεγχος τήρησης αυτού του πλαισίου.
 
Ασχολούμενος ενεργά με την προστασία του Αράχθου, ποιά διαπιστώνετε ότι είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για την ύπαρξή του;
Προς το παρόν είναι η εκκρεμής νέα αίτηση της ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΕ για την κατασκευή του φράγματος του Αγ. Νικολάου. Απειλή είναι και η ρύπανση του Αράχθου από διάφορες εστίες ρύπανσης στην λεκάνη απορροής του όπως αποχετευτικά συστήματα οικισμών, εντατική κτηνο/πτηνοτροφία, ο υπό κατασκευή ΧΥΤΑ των Ιωαννίνων, αμμοληψίες κλπ.
 
Πώς σχολιάζετε την πρόσφατη απόφαση της υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να αναστείλει την δραστηριότητα των Φορέων Διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων;
Γενικά, εκτιμώ ότι οι Φορείς Διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων δεν πρέπει να εξαρτώνται από την εκάστοτε Κυβέρνηση, εάν έχουν συσταθεί βέβαια σύμφωνα με την νομοθεσία. Θα μπορούσε δηλαδή, ο προβλεπόμενος εκπρόσωπος του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ και του νύν ΥΠΕΚΑ και ο Πρόεδρος στον κάθε φορέα να αλλάξει χωρίς να ανασταλεί η δραστηριότητα των φορέων, αλλά προσωπικά πάντα δίνω πίστωση χρόνου ώστε να μελετηθεί από την Πολιτεία το αντικείμενο σε βάθος με την προοπτική να προκύψει κάτι καλύτερο από το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο.

Βρίσκετε κάποιου είδους ευτυχία στην μελέτη του φυσικού κόσμου και γιατί;
Αυτό είναι κάτι συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση. Από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος, για λόγους στην αρχή βιολογικούς, μελετά το περιβάλλον του και κατά συνέπεια την φύση. Αυτή είναι η διαδικασία της γνώσης και ο άνθρωπος αισθάνεται ευτυχής όταν μετά από πολύχρονη μελέτη προσθέτει κάτι νέο στο σύνολο της γνώσης.

Τί θα αλλάζατε απο την σημερινή εικόνα της Ελλάδας;
Να μειωθούν οι ανισότητες, να βελτιωθεί η καθημερινότητα, να καταργηθούν οι πελατειακές σχέσεις και να υπάρχει διαφάνεια. Να γίνουμε λιγότερο Ανατολίτες (χωρίς να καταργήσουμε όμως αυτή την ιδιότητα) και περισσότερο φιλότιμοι (παλαιότερα είμασταν). Από την φύση μας είμαστε πλουραλιστές και δημιουργικοί, αλλά δυστυχώς δεν φτιάχνουμε τις κατάλληλες συνθήκες να ακούγονται όλες οι απόψεις.

Τί σας αρέσει από (σ)τα Ιωάννινα;
Είναι μία επαρχιακή πόλη ούτε μεγάλη, ούτε μικρή. Με αρκετές υποδομές (υλικές και ανθρώπινες) ώστε να αναπτύξει κάποιος οποιαδήποτε δραστηριότητα. Η φύση είναι πολύ κοντά (και μέσα στην πόλη) ώστε να τη φτάσει κάποιος και να απολαύσει αυτά που προσφέρει.
Τί δεν σας αρέσει από (σ)τα Ιωάννινα;
Ζηλεύω που οι γειτονικές μας πόλεις έχουν περισσότερους πεζόδρομους, ενώ στα Γιάννενα κυρίως γίνονται υποδομές για τα αυτοκίνητα. Παρόλο που έχουμε αρκετό πράσινο θα μπορούσε να έχουμε περισσότερο. Δυστυχώς, στην ανάπτυξη της πόλης τις δεκαετίες του 60-70 (ακόμη και σήμερα) η πόλη πολεοδομήθηκε με βάση την “επιβίωση” και το πρόσκαιρο κέρδος ενώ θα μπορούσε κάθε σπίτι να έχει και τον λαχανόκηπό του.

Ποιά είναι τα σχέδιά σας για το άμεσο μέλλον;
Θα συνεχίσω λίγο-πολύ τις δραστηριότητες που έχω. Ελπίζω στον ελεύθερο χρόνο μου να καταφέρω να φτιάξω ένα μικρό αμπέλι με παραδοσιακές Ελληνικές ποικιλίες.

Ποιά συμβουλή έχετε κρατήσει για τη ζωή, ως μότο, απο τους γονείς σας;
Μπορεί να αποκτήσει κανείς χρήσιμες γνώσεις από οποιονδήποτε. Από τον δάσκαλο μέχρι κάποιον του πεζοδρομίου. Να είμαστε καλοί ακροατές.