Ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων για τον Αμβρακικό

Του Απόστολου Τόδουλου*

Φωτογραφίες: Πάνος Ζιώβας

Η λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού στηρίζεται στις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (Ν. 1650/86 και Ν. 2742/99) για τις προστατευόμενες περιοχές και ο στόχος ίδρυσής του είναι ο σχεδιασμός και η ολοκληρωμένη διαχείριση της μεγαλύτερης υγροτοπικής περιοχής της Ελλάδας, του Αμβρακικού κόλπου. Με την υπογραφή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 11989/08 στις 21 Μαρτίου 2008, ιδρύεται το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού και για πρώτη φορά συγκεκριμενοποιούνται χρήσεις, όροι και περιορισμοί. Η θεσμοθέτηση στοχεύει στην προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου του Αμβρακικού Κόλπου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου φυσικού πόρου.

Φυσικά οι όποιες εξαγγελίες και τα καλύτερα ακόμα νομοθετήματα, όταν δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες ενέργειες και έργα, είναι κενές περιεχομένου και πολύ γρήγορα απαξιώνονται. Γι’ αυτό το λόγο, ο Πρόεδρος και το Διοικητικό Συμβούλιο, μαζί με το στελεχιακό δυναμικό του Φορέα, μέσα από αντίξοες συνθήκες και εγγενείς αδυναμίες που εν μέρει οφείλονται στα προβλήματα νεότητας του Φορέα (ο οποίος μετρά μόλις 2 χρόνια ουσιαστικής λειτουργίας και μόλις 3 εβδομάδες ικανοποιητικής στελέχωσης), προσπαθούν:
Να παρατηρήσουν – αναγνωρίσουν με αξιόπιστο και επιστημονικά αποδεκτό τρόπο, το οικοσύστημα και τα είδη του (υπάρχει σημαντικό έλλειμμα γνώσεων τόσο για τα είδη της περιοχής, όσο και για τη δομή και τις διεργασίες που διέπουν τη λειτουργία του οικοσυστήματος), και να προσδιορίσουν αξιόπιστους περιβαλλοντικούς δείκτες για την παρακολούθηση της κατάστασής τους. Να ενημερώσουν – ευαισθητοποιήσουν τους κατοίκους της περιοχής και κυρίως να συμβάλουν στην εκπαίδευση μιας νέας γενιάς με περιβαλλοντική άποψη και κριτική σκέψη.

Να εποπτεύσουν – καταγράψουν το πλήθος των προβλημάτων και των παράνομων δραστηριοτήτων που δυστυχώς αποτελούν τον καθημερινό κανόνα και όχι τη μεμονωμένη εξαίρεση. Να εξετάσουν – ελέγξουν τους κυριότερους κινδύνους που απειλούν τα είδη και τους οικοτόπους της προστατευόμενης περιοχής και να διαχειριστούν τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις πιέσεις που δημιουργούν συγκρουόμενα μεταξύ τους συμφέροντα. Επαρκούν όλα αυτά για να προσεγγίσουμε τον πολυπόθητο στόχο, της αποτελεσματικής προστασίας των απειλούμενων ειδών, της διατήρησης της βιοποικιλότητας των υγροτόπων και της αειφορικής ανάπτυξης της περιοχής;

Αν αναλογιστούμε την έκταση του Εθνικού Πάρκου (περίπου 1.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα), το πρόβλημα της διοικητικής κατάτμησης (τα όρια του Εθνικού Πάρκου εκτείνονται σε 2 Περιφέρειες, 3 Νομούς και 12 Δήμους), της ποικιλίας και του πλήθους των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων (μέσα σε 1 μόνο χρόνο ζητήθηκαν 180 γνωμοδοτήσεις).

Αν αναλογιστούμε ότι το 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα, απαρτίζεται από άτομα που εκπροσωπούν Υπουργεία, υπηρεσίες και οργανώσεις, οι οποίοι ΑΝΕΛΑΒΑΝ ΑΜΙΣΘΙ ΤΗΝ ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΘΕΣΗ του μέλους του Δ.Σ. (συμπεριλαμβανομένου και του Προέδρου), χωρίς να έχουν τη δυνατότητα της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.

Αν αναλογιστούμε ότι η στελέχωση του Φορέα μέχρι και πριν από 20 ημέρες ήταν υποτυπώδης και παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις της Πολιτείας (για τη στήριξη και ενδυνάμωση της διοικητικής και λειτουργικής δομής), παρέμενε μόνο στα χαρτιά και στο οργανόγραμμα της υπηρεσίας και τέλος. Αν αναλογιστούμε ότι η μέχρι σήμερα λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού, είναι αυστηρά καθορισμένη και διέπεται από τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, χωρίς να υποκαθιστά τις καθ’ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες και ξεκαθαρίζοντας ότι δεν είναι στις προθέσεις μας να παίξουμε το ρόλο ενός ακόμη μηχανισμού καταστολής ή αστυνόμευσης.

Το συμπέρασμα λοιπόν που προκύπτει, είναι ότι βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα μέτρα μιας ανηφορικής διαδρομής και θα πρέπει να επιταχυνθούν τα βήματα για την υλοποίηση των σκοπών και των στόχων ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού. Γι’ αυτό το λόγο συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τις προσπάθειες για την περαιτέρω ενδυνάμωση του Φορέα (τόσο από πλευράς στελέχωσης όσο και υλικοτεχνικών υποδομών), στοχεύοντας στο χτίσιμο ισχυρών θεμελίων πάνω στα οποία θα μπορέσει να στηριχθεί με ασφάλεια και σταθερότητα, η άρτια οργάνωση και αποτελεσματική διαχείριση του Εθνικού Πάρκου.

Επιδιώκουμε τη στενή συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες και αρχές, τις οποίες και θα συνδράμουμε με όποιο τρόπο ή μέσο έχουμε στη διάθεσή μας. Επιζητούμε από την Πολιτεία να σταθεί ουσιαστικός αρωγός της προσπάθειάς μας και προσκαλούμε την τοπική κοινωνία και τον κάθε πολίτη ξεχωριστά να συμπορευτεί μαζί μας, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία και διατήρηση του Αμβρακικού κόλπου, ενός υγροτόπου Διεθνούς σημασίας και σπάνιας ομορφιάς.

*Ο Απόστολος Τόδουλος είναι Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού


Φωτο.: Ντίνος Γιώτης