Μαθήματα ιστορίας

Πριν από 100 χρόνια μια σειρά πράγματα, που σήμερα μάς φαίνονται αυτονόητα, όπως για παράδειγμα η αργία της Κυριακής, δεν υφίσταντο. Την καθιέρωσε με νόμο ο Βενιζέλος. Με την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης του 1911, ξεκινά για τον τόπο μια δημιουργική περίοδος. 'Ισως η δημιουργικότερη της νεώτερης Ελλάδας, που έμεινε στην Ιστορία ως περίοδος της Ανόρθωσης. Για πρώτη φορά εισάγεται η έως τότε άγνωστη στην Ελλάδα έννοια του κράτους δικαίου. Ψηφίζονται μια σειρά νόμοι που στόχο έχουν τη δημιουργία ενός εκσυγχρονισμένου ευρωπαϊκού κράτους. Καθιερώνεται η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και εισαγγελέων, καθιερώνεται η υποχρεωτική και δωρεάν στοιχειώδης εκπαίδευση, κτίζονται χιλιάδες σχολεία, θεσπίζεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση, προς όφελος των ακτημόνων, ιδρύεται το Συμβούλιο της Επικρατείας, παραπέμπεται ο έλεγχος των εκλογών σε ειδικό ανεξάρτητο δικαστήριο, το εκλογοδικείο, και όχι στην ίδια τη Βουλή, μειώνεται το όριο εκλογιμότητας από τα 30 στα 25.
 
Αν όλα αυτά σήμερα μας φαίνονται αυτονόητα για τη λειτουργία του πολιτεύματος, τότε ήταν βασικές προϋποθέσεις για να εκριζωθεί η διαφθορά και να εξυγιανθεί η πολιτική ζωή του τόπου. Ο αστικός εκσυγχρονισμός που ξεκίνησε τότε στη χώρα μας ουδέποτε ολοκληρώθηκε, το ίδιο και η αστική τάξη που εξελίχθηκε σε μια μεταπρατική τάξη (για να θυμηθούμε και τον Ανδρέα Παπανδρέου).  Εκατό χρόνια μετά η χώρα βρίσκεται, τηρουμένων των αναλογιών, στο ίδιο σημείο. Έγραφα, στο προηγούμενο τεύχος, ότι το ΠΑΣΟΚ σήμερα έχει μια μοναδική ευκαιρία να πραγματοποιήσει το καθολικό αίτημα της κοινωνίας, ήτοι αυτό ακούει στο όνομα εκσυγχρονισμός είτε μεταρρύθμιση είτε επανίδρυση του κράτους. Έγραφα επίσης ότι είναι λίγο παράδοξο να συζητούμε, εν έτει 2009 τους κανόνες - έστω τους συστημικούς - του παιγνιδιού. Και όμως, δυστυχώς, αυτό είναι το ζητούμενο. Η επανάσταση του αυτονόητου: το κράτος να σέβεται τον πολίτη και ο πολίτης τους νόμους. Δεν ξέρω πότε θα ξεκινήσει η άλλη επανάσταση, αλλά θεωρώ ότι μέχρι τότε, καλό είναι που καταργείται ο στόλος των 57.000 κρατικών αυτοκινήτων. Η συγκυρία, όσο και αν η οικονομική κρίση μας έχει δέσει τα χέρια, είναι πολιτικά και κοινωνικά ευνοϊκή για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Η χώρα χρειάζεται να μπεί σε μια νέα περίοδο Ανόρθωσης. Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είναι Ελευθέριος Βενιζέλος, αλλά έχει τη δική του ευκαιρία για να τον μνημονεύουν, μετά από 100 χρόνια, οι επόμενες γενιές με το όνομά του.

Ντίνος Γιώτης