Το Μενίδι μέσα από το φακό του Πάνου Ζήση

Του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη

Από τις πρώτες μέρες που εγκαταστάθηκα στο Μενίδι οι περισσότεροι κάτοικοι μου μιλούσαν για τον παλιό  φωτογράφο. Τυχαία είδα φωτογραφίες του σε σπίτια των χωριανών και μπορώ να ομολογήσω πως με εντυπωσίασαν. Οι φωτογραφίες του έχουν μια αθωότητα, γιατί εκφράζουν σπάνιες  προσωπικές στιγμές. Οι περισσότεροι  χωριανοί είναι ντυμένοι με τα καλά τους ρούχα και χαμογελούν ευτυχισμένοι. Τα πρόσωπά τους έχουν μια ανεμελιά και μια χάρη που σε κάνουν να θέλεις να έχεις στη συλλογή σου τέτοιες φωτογραφίες. Ο Πάνος ήταν ερασιτέχνης φωτογράφος. Το επάγγελμά του ήταν τσαγκάρης. Τη μηχανή την αγόρασε, γιατί του άρεσε να τραβά φωτογραφίες. Όταν έμαθε την τέχνη, τότε σκέφτηκε πως έπρεπε να δημιουργήσει και το δικό του μέρος όπου θα εμφάνιζε τις φωτογραφίες. Αυτό ήταν ένα μικρό δωματιάκι, όπου κλεινόταν ώρες και εμφάνιζε τα αρνητικά των φωτογραφιών. Οι φίλοι του λένε πως έκανε σαν μικρό παιδί, όταν έβλεπε να τυπώνονται  τα δημιουργήματά του. Τις άφηνε να στεγνώσουν, έπειτα τις έκοβε με το ψαλίδι και με τη μικρή σφραγίδα  έγραφε  « Φωτο – Αύρα» Πάνος Ζήσης. Με τη φωτογραφία  άφησε στη νέα  γενιά την εικόνα του παλιού Μενιδίου. Πανοραμικές απεικονίσεις, την ξύλινη εξέδρα του τελωνείου και την πρώτη μορφή της παραλίας. Αργότερα κατέγραψε τα γλέντια  και τις θρησκευτικές στιγμές  του  χωριού. Όλοι αγόραζαν τις φωτογραφίες του, γιατί ήθελαν να στολίσουν με αυτές τα σπίτια τους. Η ασχολία του τον έκανε περιζήτητο. Η φήμη του έφτασε μέχρι την Άρτα. Απ’ ό,τι μου εξομολογήθηκε πολλοί Αρτινοί τον φώναζαν να τους φωτογραφίσει. Κι ο Πάνος δε χάλαγε κανενός το χατίρι. Με το κάθε κλικ της μηχανής η κάθε προσωπική στιγμή καταγραφόταν στην ιστορία. Έτσι ο Πάνος θεωρήθηκε καλλιτέχνης της φωτογραφίας. Τις περισσότερες από τις φωτογραφίες του τις πούλησε, γιατί το εισόδημα που είχε από την εργασία του δεν ήταν αρκετό. Κράτησε για τον εαυτό του προσωπικές φωτογραφίες και γέμισε τα άλμπουμ που του πήρε η γυναίκα του, η κυρία Χρυσάνθη. Όταν ήθελε να αναπολήσει αυτές τις στιγμές, έβλεπε αυτές τις φωτογραφίες και τον έπιανε μια βαθιά νοσταλγία.

Αυτές τις φωτογραφίες μου  έδειξε, όταν τον γνώρισα. Σταμάτησε σε μια από αυτές και μου είπε: Κοίτα πως ήμουνα και πως έγινα. Είμαι ευχαριστημένος από τη ζωή μου αλλά έχω ένα παράπονο. Κανένας δε με πρόσεξε σαν καλλιτέχνη. Οι πιο πολλοί με εκμεταλλεύτηκαν. Μου ζήτησαν φωτογραφίες  τις οποίες δεν τις ξαναπήρα ποτέ πίσω.  Από την άλλη όμως λέω ας είναι … Αφού μπήκα στα σπίτια τους έχω πετύχει στο έργο μου.  Όσο για σένα, μου είπε, θα ήθελα  μια χάρη. Στο βιβλίο σου που θα κάνεις, την Κόπραινα, να γράψεις Αρχείο Φωτογράφου Πάνου Ζήση. Αν το κάνεις θα με ευχαριστήσεις παιδί μου.  Μου είπε και άλλα και του έδωσα την υπόσχεση πως σύντομα θα τα ξαναπούμε. Μετά από λίγους μήνες χτύπησα το κουδούνι της πόρτας του. Με καλοδέχτηκε και μου πρότεινε να καθίσουμε στο μπαλκόνι. Εκεί του έδωσα το βιβλίο της Κόπραινας όπου χρησιμοποίησα δυο φωτογραφίες του. Το ξεφύλλισε  και διάβασε: Αρχείο Φωτογράφου Πάνου Ζήση. Τότε ένα δάκρυ κύλησε από το μάγουλό του. Δε μίλησα . Τον κοίταξα στα μάτια. Κατάλαβα πως τον είχα κάνει χαρούμενο.
Θέλησα να ξαναχρησιμοποιήσω  φωτογραφίες του. Μου έδωσε επτά . Ακολούθησα την ίδια συμβουλή του. Έγραψα πάλι το όνομά του. Όταν παρέλαβα τα βιβλία με το Μενίδι έτρεξα γρήγορα στο σπίτι του. Χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε η κυρία Χρυσάνθη. Την είδα λυπημένη. Μου εξομολογήθηκε πως ο Πάνος είναι πολύ άρρωστος. Με πήρε απ’ το χέρι και με πήγε στην κρεβατοκάμαρα. Ο φωτογράφος του χωριού κοιμόταν σε ύπνο βαθύ. Εξασθενημένος, ετοιμαζόταν για να αναχωρήσει. Κάθισα λίγο και τα πόδια μου δεν άντεχαν αυτή τη δοκιμασία. Άφησα το βιβλίο και έφυγα με μεγάλη θλίψη. Σε λίγες μέρες ο Πάνος Ζήσης έφυγε για ταξίδι σε τόπο χλοερό. Μας άφησε μόνους αλλά μας άφησε τόσες πολλές εικόνες που δύσκολα θα μας χαρίσει άλλος Μενιδιάτης. Ο φακός του Πάνου Ζήση εστίασε για τελευταία φορά. Και  το παράξενο είναι πως κράτησε την κόπια μόνο για τον εαυτό του.