Arthur Clarke

Eπιστροφή στα άστρα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:  Nτίνος Γιώτης

Κύριε Κλαρκ, στο βιβλίο σας γράφετε ότι ο πλανήτης Αρης μπορεί να γίνει το πρώτο πραγματικό μας σπίτι, πέρα από τη Γη. Που το στηρίζετε;.

Είναι  μεγάλη ιστορία και όπως καταλαβαίνετε θα χρειαζόταν  πολύ ώρα να σας την αναπτύξω. Αυτό ακριβώς είναι το θέμα του βιβλίου μου, όπου εκεί εξηγώ αναλυτικά γιατί ο Αρης μπορεί να γίνει η πρώτη διαστημική αποικία μας. Ωστόσο μπορώ να σας πώ εν συντομία οτι ο Αρης είναι ένας πλανήτης που έχει τις προυποθέσεις για να φιλοξενήσει ζωή. Δεν είναι οπως το φεγγάρι που δεν έχει καθόλου ατμόσφαιρα και νερό. Αντιθέτως στον Αρη υπάρχει μια πολύ αραιή ατμόσφαιρα και είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπάρχουν και πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, το πιθανότερο με τη μορφή πάγου. Με την κατάλληλη τεχνολογία μπορούμε να αλλάξουμε την επιφάνεια του πλανήτη, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του και δημιουργώντας ατμόσφαιρα. Ετσι μπορούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες που θα επιτρέψουν να αναπτυχθεί  η βλάστηση και η ζωή.

Πότε νομίζετε ότι θα είμαστε στον Αρη;
Αυτό δεν είναι θέμα της επιστήμης αλλά είναι θέμα πολιτικό και οικονομικό. Θέλω να πώ πως εάν αυτή τη στιγμή εμφανιζόταν κάποιος ανώτερος πολιτισμός και μας έλεγε "κοιτάξτε, επειδή ως είδος έχετε καταντήσει μπελάς για τη Γη, έχετε στη διάθεσή σας  5 χρόνια να αποικήσετε τον Αρη, εάν θελετε να επιβιώσετε, διαφορετικά θα σας καταστρέψουμε" είμαι βέβαιος ότι θα είμασταν εκεί σε 5 χρόνια. Όμως στην πραγματικότητα νομίζω οτι ο δρόμος για τον αποικισμό του Αρη θα πάρει 20 με 30 χρόνια.

Πιστεύετε ότι είναι αναπόφευκτο να αποικήσουμε το διάστημα;
Μέ άλλα λογια ο αποικισμός του διαστήματος συνδέεται με την αστρική μας μοίρα;
Πρέπει να βγούμε στο διάστημα. Δεν είναι απλώς θέμα εξερεύνησης. Η επιβίωσή μας ως είδος εξαρτάται από το αν θα βγούμε στο διάστημα και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Γη διατρέχει  μεγάλο κίνδυνο από τους μεγάλους αστεροειδείς που κυκλοφορούν στο διάστημα. Η σύγκρουση ενός τέτοιου αστεροειδούς με τον Δία, τον περασμένο χρόνο, ήταν ένα ισχυρό μάθημα που μας έδειξε ότι και η Γη είναι ένα εν δυνάμει επικίνδυνο μέρος. Πρέπει να πάμε στο διάστημα για να αναπτύξουμε τεχνολογιες που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να εκτρέπουμε από την τροχιά τους τέτοιους επικίνδυνους για τον πλανήτη μας αστεροειδείς ή κομήτες. Από την άλλη είναι μια ασφαλής πολιτική, για το είδος μας, με το να έχουμε αποικίες σε άλλους κόσμους.

Νομίζετε ότι για την αποστολή στον Αρη πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το φεγγάρι , ως ενδιάμεσο χώρο προετοιμασίας;
Νομίζω ναι και υπάρχει ένα καλό επιχείρημα για αυτό. Αν κάτι δεν πάει καλά  μπορούμε να είμαστε πίσω στη Γη σε δύο μερες, όπως και έγινε και με το Απόλλων 13, ενώ αντιθέτως ο Άρης βρίσκεται πολλούς μήνες μακριά. Πραγματικά νομίζω ότι πριν ξεκινήσουμε για τον Αρη, πρέπει πρώτα να φτιάξουμε κάποιο μεγαλο διαστημικό σταθμό στο φεγγάρι ή σε τροχιά ή και τα δύο μαζί για να αναπτύξουμε εκεί τη διαστημική τεχνολογία μας. Επιπλέον μην ξεχνάμε ότι το φεγγάρι αποτελεί ιδανική βάση εκτόξευσης των διαστημοπλοίων εξαιτίας  της μικρής του βαρύτητας. Αυτό σημαίνει πως η ενέργεια που απαιτείται για τη διαφυγή ενός διαστημοπλοίου από το πεδίο βαρύτητας του είναι μόλις το ένα εικοστό από αυτή που απαιτείται για να διαφύγει από τη Γη.

Κάποιοι ισχυρίζονται πως αυτή τη στιγμη υπάρχει ήδη εγκατεστημένη βάση στο φεγγάρι. Είναι αλήθεια;
Κανένας δεν έχει πάει  στο φεγγάρι από την εποχή των αποστολών του  Απόλλων, φυσικά. Αυτό συνέβη ένα τέταρτο του αιώνα πριν, κάτι που μοιάζει με απίστευτο.

Πιστεύετε ότι έχουμε ήδη δεχθεί επισκέψεις UFO?
Οχι, όλα αυτά που λέγονται είναι ανοησίες.

Πόσο σκόπιμο είναι να εξαπλωθούμε σε περιβάλλοντα άγνωστα και επικίνδυνα, μακριά από τον πλανήτη μας;
Είναι αλήθεια το διάστημα κρύβει κινδύνους, όπως κρύβουν οι ωκεανοί και ο αέρας. Άλλους από αυτούς τους ξέρουμε από τώρα, άλλους θα τους γνωρίσουμε εκεί. Μην ξεχνάμε ότι ανάλογους κινδύνους αντιμετώπισε ο άνθρωπος σε όλη τη διαρκεια της εξάπλωσής του στη Γη. Κάποτε οι εξερευνητές ονειρεύονταν να κατακτήσουν το Βόρειο Πόλο. Σήμερα αυτός ειναι σταυροδρόμι του κόσμου. Η φύση  δεν είναι φιλική απέναντι στον άνθρωπο και το ελάχιστο που ζητάμε από αυτήν είναι η ουδετερότητά της. Όμως πιστεύω ότι ο δρόμος προς το διάστημα είναι η μόνη μας επιλογή".

Νομίζετε ότι οι άνθρωποι, βγαίνοντας στο διάστημα, πρόκειται να αλλάξουν συμπεριφορά αφήνοντας πίσω τους τους πολέμους και τις καταστροφές ή το μόνο που θα συμβεί είναι απλώς να εξάγουν τα προβλήματα τους;
Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση αλλά επίσης είναι και θέμα επιστημονικής φαντασίας.  Διασχίζοντας το διάστημα αναγκαστικά η προσοχή μας θα στραφεί προς τα έξω και μακριά από τις τοπικές αναφλέξεις με αποτέλεσμα να μειωθεί και η ένταση εδώ. Πιστεύω όμως ότι από τη στιγμή που θα αρχίσουμε να εξαπλωνόμαστε στο διάστημα είναι λογικώς αδύνατον να μεταφέρουμε τους πολέμους εκεί. Μού είναι πολύ δύσκολο να φανταστώ έναν διαπλανητικό πόλεμο. Αντιθέτως πιστεύω ότι  ο άνθρωπος αποκτώντας την αίσθηση των απεριόριστων συνόρων του διαστήματος θα μπορέσει να σπάσει τον πανάρχαιο κύκλο πολέμου-ειρήνης.

Ποιό προβλέπετε ότι θα είναι το Μεγάλο Γεγονός του 21ου αιώνα;
Κοιτάξτε, αυτό αποτελεί καθαρή εικασία αλλά θα μου άρεσε να πιστεύω ότι στον επόμενο αιώνα θα έρθουμε σε επαφή με καποιον ανώτερο εξωγήινο πολιτισμό. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί και αύριο αλλά θα μπορούσε να μη συμβεί και ποτέ. Νομίζω απλώς ότι είναι αρκετό πιθανό να είναι αυτό το μεγάλο γεγονός του 21ου αιώνα.

Τί σας κάνει ευτυχισμένο;
Νιώθω ευτυχισμένος όταν κολυμπώ 10-15 μέτρα κάτω απο την επιφάνεια της θάλασσας, δίπλα σ΄ έναν πανέμορφο κοραλλιογενή ύφαλο.

*(Η συνέντευξη είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό ΚΛΙΚ, τον Απρίλιο 1996)

Ο Αρθουρ Κλαρκ, o διασημότερος συγγραφέας
επιστημονικής φαντασίας και  προφήτης της διαστημικής εποχής,
πέθανε στις 19 Μαρτίου  σε ηλικία 90 ετών,
στο σπίτι του στη Σρι-Λάνκα, όπου ζούσε από το 1956.
Ο συγγραφέας του "2001: η Οδύσσεια του Διαστήματος"
είχε γράψει στα βιβλία του για το μέλλον της ανθρωπότητας
στα άστρα και για τα πράγματα που θα έρθουν.
Για παράδειγμα είχε  προβλέψει και περιγράψει
τις δορυφορικές επικοινωνίες πολύ πριν αυτές γίνουν πράξη.
Πριν από 12 χρόνια, με αφορμή
την έκδοση του βιβλίου του “The snows of Olympus”,
ένα βιβλίο για τον αποικισμό στον πλανήτη Άρη,
αναζητούσα εναγωνίως επαφή με το μεγάλο συγγραφέα,
γνωρίζοντας ότι  δύσκολα έδινε συνεντεύξεις,
εξαιτίας και της επιβαρυμένης υγείας του.
Τελικά είχα την τύχη και την τιμή να συνομιλήσω
τηλεφωνικά μαζί του στο μακρινό Κολόμπο
και να μου παραχωρήσει τη συνέντευξη* που ακολουθεί,
ίσως τη μοναδική, εξ όσων γνωρίζω,
που έχει δώσει σε ελληνικό έντυπο.