2005-2012, ΠΕΡΙΟΔΟΣ Α'
Σας ευχαριστούμε
ΑRTA PRESS


Μάσκες και προσωπεία

Δημοσίευση: 17-04-2007 - Τεύχος: Τεύχος 17 (Φεβρουάριος 2007)



Μάσκες και προσωπεία της Αθηνάς Γεωργαντά Η ανωνυμία της μάσκας "απελευθερώνει" από τον άνθρωπο αρχέγονα ένστικτα. Η ανάγκη του ανθρώπου για μεταμφίεση είναι μια αληθινή ανάγκη. Υπάρχει μία ολόκληρη σεκάνς στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ "Μάτια ερμητικά κλειστά" που παρά το πνιγηρό της θέμα - μεταμφιεσμένοι επιδίδονται σε ερωτικά όργια με το θάνατο παρόντα- προκαλεί μια παράξενη έλξη στο θεατή, όπως το φως της λάμπας ελκύει τα έντομα. Η εξήγηση σύμφωνα με την κλασική Φροϋδική ψυχαναλυτική θεωρία, είναι ότι πρόκειται για βασικά ανθρώπινα ένστικτα που δεν βρίσκουν διέξοδο με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους. Υπάρχουν μια σειρά λόγοι που εξηγούν αυτό αλλά ο σημαντικότερος είναι ότι οι περισσότεροι απο εμάς βιώνουμε μια ζωή που δεν θα θέλουμε να ζούμε. Η έστω και προσωρινή μεταμφίεση μας δίνει τη δυνατότητα να παίξουμε ρόλους που διαφορετικά δεν θα τολμούσαμε και να αισθανθούμε έτσι διαφορετικά, απελευθερωμένα, ερωτικά, αληθινά. Κρύβοντας το πρόσωπό μας, αποκαλύπτουμε την ψυχή μας. Πραγματικές μάσκες φοράμε στις Αποκριές και φανταστικές στην καθημερινή μας ζωή. Με τις πραγματικές μάσκες λέμε -συνειδητά ή ασυνείδητα- αλήθειες και με τις φανταστικές ψέμματα. "Φορώντας" άυλες μάσκες, σε κάθε στιγμή της ζωής μας, κρύβουμε τις πραγματικές προθέσεις μας, τις επιθυμίες μας. Φορώντας μια πραγματική μάσκα, μια προσωπίδα αναζητούμε, έστω και πρόσκαιρα με αφορμή κάποια γιορτή, κάποια παγανιστική λειτουργία, ένα έθιμο, την ικαναποίηση βαθύτερων αναγκών μας που ξεκινάνε από την απόκτηση μιας καινούριας ταυτότητας μέχρι την ερωτική απελευθέρωση που κάτω απο τις συνηθισμένες συνθήκες δεν μας επιτρέπουν κοινωνικοί καταναγκασμοί και παγιωμένοι κώδικες συμπεριφοράς. Από την άλλη, φορώντας τις άυλες μάσκες, καταφέρουμε αρκετές φορές να ξεφύγουμε από τις παγίδες που μας στήνει η ίδια η ζωή και να επιβιώσουμε λίγο ακόμα. Ισως με απούσα την ίδια τη ζωή αλλά χάριν της επιβίωσης ή της εξαπάτησης. Ο κανόνας φαίνεται πως είναι ο ακόλουθος: κανένας δεν φοράει μάσκα στην κανονική του ζωή , όλοι όμως παίζουμε ρόλους, με άλλα λόγια υποκρινόμαστε:
  • Ο πολιτικός που εκστομίζει υποσχέσεις για ένα μέλλον που δεν θα έρθει ποτέ είναι ένας υποκριτής.
  • Ο πολίτης (διάβαζε ψηφοφόρος) που ακολουθεί αρωγός τον πολιτικό, προς όφελος του συνόλου υποτίθεται, ενώ στην πραγματικότητα ενδιαφέρεται μόνο για την ατομική του επωφέλεια, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο ιερέας που από άμβωνος διαπρύσιος κηρύττει την αγάπη , ενώ θέλγεται από το άγγιγμα του χρυσίου, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο εκπαιδευτικός που υπερασπίζεται την ανάγκη για μια καλύτερη δημόσια Παιδεία χωρίς να καταβάλλει καμία προσπάθεια ο ίδιος για αυτό, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο δημοσιογράφος που δηλώνει ότι εκτελεί λειτούργημα, ενώ κρυφίως ψωμίζεται από τη μαύρη σακούλα του εκάστοτε αφεντικού του, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο τηλεστάρ που κόπτεται για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας, την ίδια στιγμή που παραδίδει βορά στην τηλεοπτική αρένα κάθε ανυπεράσπιστο άτομο, καταπατώντας έτσι βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο καλλιτέχνης που διαχωρίζει το έργο του απο τη συμπεριφορά και τη στάση του απέναντι στη ζωή και τους συνανθρώπους του είναι ένας υποκριτής.
  • Ο επιστήμονας που διαχωρίζει την επιστήμη από την κοινωνία, προσφέροντας τις γνώσεις του για να ανακαλυφθούν τρόποι εξολόθρευσης του ανθρώπινου γένους, είναι ένας υποκριτής.
  • Ο ιδεολόγος που πιστεύει ότι πρέπει να ανοίξει τα μάτια σε όλους τους άλλους, ακόμα και αν χρειαστεί να τους τα βγάλει, είναι ένας υποκριτής
"Βάλτε μια μάσκα σε έναν υποκριτή και δεν θα είναι πια ικανός να λέει ψέματα" είχε πει ο Μπέρναρ Σω. Πως όμως μπορείς να αναγκάσεις κάποιον να φοράει πραγματική μάσκα ολόκληρο το χρόνο;