ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ Παράδοση και φύση συνθέτουν ένα μαγευτικό πίνακα με παλιά αρχοντικά, πετρόχτιστα σπίτια και βαθιά φαράγγια με φόντο τις κορυφογραμμές της Τύμφης. Της: Μαρίας Τσόδουλου Όποια εποχή και αν ανεβεί κανείς στα Ζαγοροχώρια, είναι βέβαιο ότι θα ανταμειφθεί πλουσιοπάροχα. Δεν έχει σημασία ποιό από τα 47 χωριά που είναι σκορπισμένα σε μια έκταση 1000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανάμεσα στο Μιτσικέλι και την Τύμφη, θα επισκεφθεί. Αν και δυσκολεύεσαι να τα ξεχωρίσεις, καθένα έχει τη δική του αναλλοίωτη σφραγίδα. Και αν μπορούσα να τα χαρακτηρίσω με λίγες μόνο λέξεις θα έλεγα πετρόκτιστα σπίτια δεμένα με την άγρια ομορφιά της φύσης. Όποια εποχή πάντως και αν πάει μπορεί να απολαύσει τις φημισμένες χωριάτικες πίτες (αλευρόπιτα, γαλατόπιτα, κολοκυθόπιτα, φακόπιτα, τραχανόπιτα,μανιταρόπιτα, τσουκνιδόπιτα), ντόπια κρέατα μαγειρεμένα στη γάστρα και παραδοσιακό κρασί και τσίπουρο. Tο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στο Μονοδένδρί Τα Ζαγοροχώρια χωρίζονται σε τρία γεωγραφικά τμήματα: Δυτικό, Ανατολικό και Κεντρικό. Το Δυτικό Ζαγόρι περιλαμβάνει τα χωριά της κοιλάδας του Βοϊδομάτη και σε αυτό ανήκουν μεταξύ άλλων τα χωριά Πάπιγκο, Αρίστη και Βίκος. Το Ανατολικό περιλαμβάνει τα χωριά των κοιλάδων του Βάρδα και του Ζαγορίτικου με πιο ξακουστά το Γρεβενίτι, το Τρίστενο και τη Βοβούσα. Τέλος το Κεντρικό Ζαγόρι αποτελείται από πολλά ξεχωριστά χωριά όπως η Βίτσα, το Μονοδένδρι, οι Ασπράγγελοι, και τα χωριά του δήμου Τύμφης. Αυτή τη φορά διάλεξα να επισκεφθώ τα χωριά νότια της Τύμφης, που ανήκουν στους δήμους του Κεντρικού Ζαγορίου και της Τύμφης. Στη διασταύρωση, λίγο μετά τους Ασπραγγέλους, ο δρόμος διακλαδίζεται. Δεξιά οδηγεί στα χωριά του Δήμου Τύμφης και την πρωτεύουσα Τσεπέλοβο, ενώ ευθεία συνεχίζει προς τα χωριά του Δήμου του Κεντρικού Ζαγορίου. 4 χιλιόμετρα,παρακάτω μια καινούρια διακλάδωση οδηγεί στη Βίτσα και στο Μονοδένδρι. Εκεί καταλήγω την πρώτη ημέρα. Το χωριό μόνο ένα δένδρο δεν έχει. Κτισμένο στην καρδιά ενός δάσους είναι ίσως το πιο τουριστικό χωριό των Ζαγορίων, με τα δεκάδες πέτρινα ξενοδοχεία να εξυπηρετούν χιλιάδες επισκέπτες. Εδώ θα γευτείτε την παραδοσιακή κασόπιτα, θα επισκεφθείτε το Ριζάρειο Χειροτεχνικό Κέντρο και βέβαια δεν θα παραλείψετε να περπατήσετε το καλντερίμι που μετά από 600 μέτρα καταλήγει, στην άκρη ενός γκρεμού, όπου βρίσκεται χτισμένο, από το 1413, το εντυπωσιακό μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Σε απόσταση (γεωγραφικής) αναπνοής το Βραδέτο και το Καπέσοβο, με τη διαφορά ότι για να επισκεφθείς τα δύο αυτά χωριά θα πρέπει να κάνεις ολόκληρο γύρο. Βλέπετε, τα χωρίζει το βαθύ φαράγγι του Βίκου. Με μήκος 12 χλμ και μέγιστο ύψος 1000 μ. είναι ένα από τα βαθύτερα φαράγγια του κόσμου. Το πλάτος του κυμαίνεται από 30 μέχρι 100 μέτρα και οι πλαγιές του είναι κατάφυτες από σπάνια λουλούδια και βότανα . Το ποτάμι που το διασχίζει, ο Βοϊδομάτης έχει νερό από τον Νοέμβριο έως τον Ιούνιο. Ο ναός του Αγίου Νικολάου στο Τσοπέλοβο Βέβαια αν σας αρέσει η πεζοπορία μπορείτε να κάνετε αυτό που έκαναν και οι παλιότεροι: να πάρετε την περίφημη σκάλα του Βραδέτου, ένα εκπληκτικό καλντερίμι με 1200 σκαλοπάτια που σε ανεβάζουν στο Βραδέτο. Κάποτε χρηστικός, τώρα αισθητικός είναι και ο ρόλος των πολλών καλντεριμιών που υπάρχουν στην περιοχή, όπως η Σκάλα της Βίτσας που ενώνει τη Βίτσα με το Κουκούλι και το μεγαλύτερο τμήμα της ακόμη και τώρα είναι πλακόστρωτο, ή η Σκάλα Κουκουλίου που ενώνει τους Κήπους με το Κουκούλι. Απογευματινή βόλτα και καφές στην Βίτσα, ένα από τα πιο γνωστά Ζαγοροχώρια. Εδώ, το 1965, βρέθηκε ο αρχαιότερος μολοσσικός οικισμός της Ηπείρου, τα ερείπια του οποίου μπορείτε να δείτε λίγο έξω από το χωριό. Τρία χιλιόμετρα μετά τη διασταύρωση που οδηγεί στο Δίλοφο σταματάω για να δώ την πανέμορφη τοξωτή γέφυρα του Κόκορου, που στέκει ανάμεσα σε δύο κατακόρυφους βράχους πάνω από 250 χρόνια. Δεν είναι λίγα τα γεφύρια που δουλευτήκαν από τους τότε κατοίκους περίτεχνα, όπως το γεφύρι το γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό, που είναι ευρύτερα γνωστό ως «Κάμπια», λίγο πριν φτάσετε στους Κήπους. Οι Κήποι ήταν από το 1920 η πρωτεύουσα του Ζαγορίου. Αξίζει κανείς να επισκεφθεί το λαογραφικό μουσείο “Αγάπιος Τόλης”, με παραδοσιακές φορεσιές και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Στο χωριό Κουκούλι σώζεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 1630 και ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, η περίφημη Βρύση του Μάνθου (1771) και το πετρόκτιστο σχολείο (1830), ενώ δεν θα μπορούσε κανείς να παραλείψει τα πετρόκτιστα αρχοντικά των Κόκορου, Αναστασιάδη, Παπαβασιλείου και Σβώλου. Επιπλέον στο χωριό φιλοξενείται και το Μουσείο Χλωρίδας και Πανίδας του Κώστα Λαζαρίδη στις προθήκες του οποίου μπορεί κανείς να δει μια μεγάλη συλλογή βοτάνων και εντόμων καθώς και 1.270 διαφορετικά είδη φυτών. Ανηφορίζω για το Καπέσοβο, ένα μικρό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1100, σε αμφιθεατρική θέση στην άκρη της Μεσαριάς, με εκπληκτική θέα προς τη χαράδρα του Βίκου. Τα αυτοκίνητα δεν μπορούν να μπούνε μέσα στο χωριό, κάτι που κάνει το Καπέσοβο ιδανικό προορισμό για όσους επιδιώκουν την ησυχία. Το Καπέσοβο απέκτησε φήμη από τους ζωγράφους του, που κατά τον 18ο και 19ο αιώνα γύριζαν από χωριό σε χωριό της Ηπείρου, αγιογραφώντας εκκλησίες και μοναστήρια και στολίζοντας με λαϊκές ζωγραφιές τοίχους αλλά και τζάκια σε αρχοντικά σπίτια. Η υπογραφή των Χιοναδιτών ζωγράφων σώζεται ακόμη και σήμερα σε 26 ναούς και σε δεκάδες αρχοντικά σπίτια. Αξίζει να επισκεφθείτε την Πασχάλειο Σχολή (ένα εντυπωσιακό κτίριο που κάποτε ήταν σχολείο και είχαν κτίσει οι ευεργέτες αδελφοί Πασχάλη) που φιλοξενεί μια πλούσια βιβλιοθήκη με πολλές σπάνιες εκδόσεις , ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η "Χάρτα του Ρήγα", το ένα από τα τέσσερα αντίτυπα που σώζονται. Συνεχίζοντας τη διαδρομή μου, επτά χιλιόμετρα βορειοαντολικά, συναντώ το φημισμένο Τσεπέλοβο. Κεφαλοχώρι, με καμιά τρακοσιαριά μόνιμους κατοίκους, είναι η έδρα του δήμου Τύμφης. Χτισμένο στις πλαγιές της Τύμφης σε υψόμετρο 1.100. το Τσεπέλοβο συγκαταλέγεται στα τυπικά ζαγορίσια χωριά με χαρακτηριστικό γνώρισμα την γκρίζα πέτρα στα σπίτια με τα πράσινα παραθυρόφυλλα, με τον κλειστό ξύλινο εξώστη γνωστό ως πρόβολο. Φτάνοντας κανείς στην κεντρική πλατεία του χωριού εντυπωσιάζεται από την ομορφιά και την αίγλη των αρχοντικών πλουσίων οικογενειών του χωριού καθώς και από τα μεγάλα πλατάνια. Ο τάφος του ποιητή και γιατρού Ιωάννη Βηλαρά, το πέτρινο γεφύρι του Χάσιου αλλά και το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Ρογκοβού λίγα μόλις χιλιόμετρα από το χωριό είναι από τα μνημεία που εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες. Για τους φυσιολάτρες το χωριό αποτελεί ορειβατική αφετηρία. Από εδώ ξεκινάει το σηματοδοτημένο μονοπάτι που οδηγεί στην Γκαμήλα. Η Γκαμήλα είναι ένα εκτεταμένο βουνό που ορίζεται στα δυτικά της από το ονομαστό φαράγγι του Βίκου ενώ στα ανατολικά χωρίζεται από τον Σμόλικα με τον ποταμό Αώο. Ξακουστή για την Δρακόλιμνή της, τους πύργους του Πάπιγγου και το Ζαγόρι που απλώνεται στα πόδια της παρουσιάζει τεράστιο οικολογικό, πολιτιστικό και ορειβατικό ενδιαφέρον. Ψηλότερη κορυφή της η ομώνυμή της με ύψος 2.497 μ. Η σύντομη εκδρομή μου στα Ζαγοροχώρια μου άφησε ένα πλήθος εντυπώσεων και μοναδικών συναισθημάτων, που ήδη με παρακινούν για την επόμενη επίσκεψη. Εντυπωσιάστηκα τόσο από την αρχιτεκτονική του τοπίου - βουνά και χαράδρες σμιλεμένες από τις δυνάμεις της φύσης με μοναδικό τρόπο- όσο και από την προσήλωση των σημερινών κατοίκων στην παράδοση των προγόνων τους που έχτιζαν αριστουργηματικά πέτρινα γεφύρια και σπίτια με κριτήριο τη χρηστικότητα και την προσαρμογή στο περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι τόσο ο δήμαρχος Τύμφης Γιώργος Σουκουβέλος όσο και ο δήμαρχος Κεντρικού Ζαγορίου Γαβριήλ Παπαναστασίου συμφωνούν πως τρία είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής: "το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον, η άψογη αρχιτεκτονική και η παράδοση". Ο Δήμος Κεντρικού Ζαγορίου αποτελείται από 15 Δημοτικά Διαμερίσματα: Άγιος Μηνάς - Άνω Πεδινά - Αρίστη (λίγο έξω από το χωριό υπάρχει ο οικισμός Βίκος, ο οποίος βρίσκεται στην είσοδο της Χαράδρας του Βίκου και ανήκει στο Δ.Δ. Αρίστης) Ασπράγγελοι - Βίτσα - Δικόρυφο - Δίλοφο - Διπόταμο - Ελάτη Ελαφότοπος - Καλουτά - Κάτω Πεδινά - Μανασσή - Μεσοβούνι - Μονοδένδρι Ο Δήμος Τύμφης δημιουργήθηκε από τη συνένωση 12 κοινοτήτων του κεντρικού Ζαγορίου με έδρα το χωριό Τσεπέλοβο. Τα χωριά (δημοτικά διαμερίσματα πλέον) του Δήμου Τύμφης είναι Κουκούλι - Κήποι - Νεγάδες - Φραγκάδες - Λεπτοκαρυά Σκαμνέλι - Καπέσοβο - Βραδέτο - Τσεπέλοβο - Βρυσοχώρι - Ηλιοχώρι - Λάιστα.Παράδοση και φύση συνθέτουν ένα μαγευτικό πίνακα με παλιά αρχοντικά, πετρόχτιστα σπίτια και βαθιά φαράγγια με φόντο τις κορυφογραμμές της Τύμφης

 

ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ

Παράδοση και φύση συνθέτουν ένα μαγευτικό πίνακα με παλιά αρχοντικά, πετρόχτιστα σπίτια και βαθιά φαράγγια με φόντο τις κορυφογραμμές της Τύμφης.

Της: Μαρίας Τσόδουλου

Όποια εποχή και αν ανεβεί κανείς στα Ζαγοροχώρια, είναι βέβαιο ότι θα ανταμειφθεί πλουσιοπάροχα. Δεν έχει σημασία ποιό από τα 47 χωριά που είναι σκορπισμένα σε μια έκταση 1000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανάμεσα στο Μιτσικέλι και την Τύμφη, θα επισκεφθεί.  Αν και δυσκολεύεσαι να τα ξεχωρίσεις, καθένα έχει τη δική του αναλλοίωτη σφραγίδα. Και αν μπορούσα να τα χαρακτηρίσω με  λίγες μόνο λέξεις θα έλεγα πετρόκτιστα σπίτια δεμένα με την άγρια ομορφιά της φύσης.  Όποια εποχή πάντως και αν πάει μπορεί να απολαύσει τις φημισμένες χωριάτικες πίτες (αλευρόπιτα, γαλατόπιτα, κολοκυθόπιτα, φακόπιτα, τραχανόπιτα,μανιταρόπιτα, τσουκνιδόπιτα), ντόπια κρέατα μαγειρεμένα στη γάστρα και παραδοσιακό κρασί και τσίπουρο.

Tο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στο Μονοδένδρί

Τα Ζαγοροχώρια χωρίζονται σε τρία γεωγραφικά τμήματα: Δυτικό, Ανατολικό και Κεντρικό. Το Δυτικό Ζαγόρι περιλαμβάνει τα χωριά της κοιλάδας του Βοϊδομάτη και σε αυτό ανήκουν μεταξύ άλλων τα χωριά Πάπιγκο, Αρίστη και Βίκος. Το Ανατολικό περιλαμβάνει τα χωριά των κοιλάδων του Βάρδα και του Ζαγορίτικου με πιο ξακουστά το Γρεβενίτι, το Τρίστενο και τη Βοβούσα. Τέλος το Κεντρικό Ζαγόρι αποτελείται από πολλά ξεχωριστά χωριά όπως η Βίτσα, το Μονοδένδρι, οι Ασπράγγελοι, και τα χωριά  του δήμου Τύμφης. Αυτή τη φορά διάλεξα να επισκεφθώ  τα χωριά νότια της Τύμφης, που ανήκουν στους δήμους του Κεντρικού Ζαγορίου και της Τύμφης. Στη διασταύρωση, λίγο μετά τους Ασπραγγέλους, ο δρόμος διακλαδίζεται. Δεξιά οδηγεί στα χωριά του Δήμου Τύμφης και την πρωτεύουσα Τσεπέλοβο, ενώ ευθεία συνεχίζει προς τα χωριά του Δήμου του Κεντρικού Ζαγορίου. 4 χιλιόμετρα,παρακάτω μια καινούρια διακλάδωση οδηγεί στη Βίτσα και στο Μονοδένδρι. Εκεί καταλήγω την πρώτη ημέρα. Το χωριό μόνο ένα δένδρο δεν έχει. Κτισμένο στην καρδιά ενός δάσους είναι ίσως το πιο τουριστικό χωριό των Ζαγορίων, με τα δεκάδες πέτρινα ξενοδοχεία να εξυπηρετούν χιλιάδες επισκέπτες. Εδώ θα γευτείτε την παραδοσιακή κασόπιτα, θα επισκεφθείτε το Ριζάρειο Χειροτεχνικό Κέντρο και βέβαια δεν θα παραλείψετε να περπατήσετε το καλντερίμι που μετά από 600 μέτρα καταλήγει, στην άκρη ενός γκρεμού, όπου βρίσκεται χτισμένο, από το 1413, το εντυπωσιακό μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Σε απόσταση (γεωγραφικής) αναπνοής το Βραδέτο και το Καπέσοβο, με τη διαφορά ότι για να επισκεφθείς τα δύο αυτά χωριά θα πρέπει να κάνεις ολόκληρο γύρο. Βλέπετε, τα χωρίζει το βαθύ φαράγγι του Βίκου. Με μήκος 12 χλμ και μέγιστο ύψος 1000 μ. είναι  ένα από τα βαθύτερα φαράγγια του κόσμου. Το πλάτος του κυμαίνεται από 30 μέχρι 100 μέτρα και οι πλαγιές του είναι κατάφυτες από σπάνια λουλούδια και βότανα . Το ποτάμι που το διασχίζει, ο Βοϊδομάτης έχει νερό από τον Νοέμβριο έως τον Ιούνιο.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στο Τσοπέλοβο

Βέβαια αν σας αρέσει η πεζοπορία μπορείτε να κάνετε αυτό που έκαναν και οι παλιότεροι: να πάρετε την περίφημη σκάλα του Βραδέτου, ένα εκπληκτικό καλντερίμι με 1200 σκαλοπάτια που σε ανεβάζουν στο Βραδέτο. Κάποτε χρηστικός, τώρα αισθητικός είναι και ο ρόλος των πολλών καλντεριμιών που υπάρχουν στην περιοχή, όπως η Σκάλα της Βίτσας που ενώνει τη Βίτσα με το Κουκούλι και το μεγαλύτερο τμήμα της ακόμη και τώρα είναι πλακόστρωτο, ή η Σκάλα Κουκουλίου που ενώνει τους Κήπους με το Κουκούλι. Απογευματινή βόλτα και καφές στην Βίτσα, ένα από τα πιο γνωστά Ζαγοροχώρια. Εδώ, το 1965, βρέθηκε ο αρχαιότερος μολοσσικός οικισμός της Ηπείρου, τα ερείπια του οποίου μπορείτε να δείτε λίγο έξω από το χωριό. Τρία χιλιόμετρα μετά τη διασταύρωση που οδηγεί στο Δίλοφο σταματάω για να δώ την πανέμορφη τοξωτή γέφυρα του Κόκορου, που στέκει ανάμεσα σε δύο κατακόρυφους βράχους πάνω από 250 χρόνια. Δεν είναι λίγα τα γεφύρια που δουλευτήκαν από τους τότε κατοίκους περίτεχνα, όπως το γεφύρι το γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό, που είναι ευρύτερα γνωστό ως «Κάμπια», λίγο πριν φτάσετε στους Κήπους. Οι  Κήποι ήταν από το 1920 η πρωτεύουσα του Ζαγορίου. Αξίζει κανείς να επισκεφθεί το λαογραφικό μουσείο “Αγάπιος Τόλης”, με παραδοσιακές φορεσιές και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Στο χωριό Κουκούλι  σώζεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 1630 και ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, η περίφημη Βρύση του Μάνθου (1771) και το πετρόκτιστο σχολείο (1830), ενώ δεν θα μπορούσε κανείς να παραλείψει τα πετρόκτιστα αρχοντικά των Κόκορου, Αναστασιάδη, Παπαβασιλείου και Σβώλου. Επιπλέον στο χωριό φιλοξενείται και το Μουσείο Χλωρίδας και Πανίδας του Κώστα Λαζαρίδη στις προθήκες του οποίου μπορεί κανείς να δει μια μεγάλη συλλογή βοτάνων και εντόμων καθώς και 1.270 διαφορετικά είδη φυτών. Ανηφορίζω για το Καπέσοβο, ένα μικρό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1100, σε αμφιθεατρική θέση στην άκρη της Μεσαριάς, με  εκπληκτική  θέα προς τη χαράδρα του Βίκου. Τα αυτοκίνητα δεν μπορούν να μπούνε μέσα στο χωριό, κάτι που κάνει το Καπέσοβο ιδανικό προορισμό για όσους επιδιώκουν την ησυχία. Το Καπέσοβο απέκτησε φήμη από τους ζωγράφους του, που κατά τον 18ο και 19ο αιώνα γύριζαν από χωριό σε χωριό της Ηπείρου, αγιογραφώντας εκκλησίες και μοναστήρια και στολίζοντας με λαϊκές ζωγραφιές τοίχους αλλά και τζάκια σε αρχοντικά σπίτια. Η υπογραφή των Χιοναδιτών ζωγράφων σώζεται ακόμη και σήμερα σε 26 ναούς και σε δεκάδες αρχοντικά σπίτια. Αξίζει να επισκεφθείτε την Πασχάλειο Σχολή (ένα εντυπωσιακό κτίριο που κάποτε ήταν σχολείο και είχαν κτίσει οι  ευεργέτες αδελφοί Πασχάλη) που φιλοξενεί μια πλούσια βιβλιοθήκη με πολλές σπάνιες εκδόσεις , ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η "Χάρτα του Ρήγα", το ένα από τα τέσσερα αντίτυπα που σώζονται. Συνεχίζοντας τη διαδρομή μου, επτά χιλιόμετρα βορειοαντολικά, συναντώ το φημισμένο Τσεπέλοβο. Κεφαλοχώρι, με καμιά τρακοσιαριά μόνιμους κατοίκους, είναι η έδρα του δήμου Τύμφης. Χτισμένο στις πλαγιές της Τύμφης σε υψόμετρο 1.100. το Τσεπέλοβο συγκαταλέγεται στα τυπικά ζαγορίσια χωριά με χαρακτηριστικό γνώρισμα την γκρίζα πέτρα στα σπίτια με τα πράσινα παραθυρόφυλλα,  με τον κλειστό ξύλινο εξώστη γνωστό ως πρόβολο. Φτάνοντας κανείς στην κεντρική πλατεία του χωριού εντυπωσιάζεται από την ομορφιά και την αίγλη των αρχοντικών πλουσίων οικογενειών του χωριού καθώς και από τα μεγάλα πλατάνια. Ο τάφος του ποιητή και γιατρού Ιωάννη Βηλαρά, το πέτρινο γεφύρι του Χάσιου αλλά και το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Ρογκοβού λίγα μόλις χιλιόμετρα από το χωριό είναι από τα μνημεία που εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες. Για τους φυσιολάτρες το χωριό αποτελεί ορειβατική αφετηρία. Από εδώ ξεκινάει το σηματοδοτημένο μονοπάτι που οδηγεί  στην   Γκαμήλα. Η Γκαμήλα είναι ένα εκτεταμένο βουνό που ορίζεται στα δυτικά της από το ονομαστό φαράγγι του Βίκου ενώ στα ανατολικά χωρίζεται από τον Σμόλικα με τον ποταμό Αώο. Ξακουστή για την Δρακόλιμνή της, τους πύργους του Πάπιγγου και το Ζαγόρι που απλώνεται στα πόδια της παρουσιάζει τεράστιο οικολογικό, πολιτιστικό και ορειβατικό ενδιαφέρον. Ψηλότερη κορυφή της η ομώνυμή της με ύψος 2.497 μ. Η σύντομη εκδρομή μου στα Ζαγοροχώρια μου άφησε ένα πλήθος εντυπώσεων και μοναδικών συναισθημάτων, που ήδη με παρακινούν για την επόμενη επίσκεψη. Εντυπωσιάστηκα τόσο από την αρχιτεκτονική του τοπίου - βουνά και χαράδρες σμιλεμένες από τις δυνάμεις της φύσης με μοναδικό τρόπο-  όσο και από την προσήλωση των σημερινών κατοίκων στην παράδοση των προγόνων τους που έχτιζαν αριστουργηματικά πέτρινα γεφύρια και σπίτια με κριτήριο τη χρηστικότητα και την προσαρμογή στο περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι τόσο ο δήμαρχος Τύμφης Γιώργος Σουκουβέλος όσο και ο δήμαρχος Κεντρικού Ζαγορίου Γαβριήλ Παπαναστασίου συμφωνούν πως τρία είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής: "το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον, η άψογη αρχιτεκτονική και η παράδοση".

Ο Δήμος Κεντρικού Ζαγορίου αποτελείται από 15 Δημοτικά Διαμερίσματα: Άγιος Μηνάς - Άνω Πεδινά - Αρίστη (λίγο έξω από το χωριό υπάρχει ο οικισμός Βίκος, ο οποίος βρίσκεται στην είσοδο της Χαράδρας του Βίκου και ανήκει στο Δ.Δ. Αρίστης) Ασπράγγελοι - Βίτσα - Δικόρυφο - Δίλοφο - Διπόταμο - Ελάτη Ελαφότοπος - Καλουτά - Κάτω Πεδινά - Μανασσή - Μεσοβούνι - Μονοδένδρι

Ο Δήμος Τύμφης δημιουργήθηκε από τη συνένωση 12 κοινοτήτων του κεντρικού Ζαγορίου με έδρα το χωριό Τσεπέλοβο. Τα χωριά (δημοτικά διαμερίσματα πλέον) του Δήμου Τύμφης είναι  Κουκούλι - Κήποι - Νεγάδες - Φραγκάδες - Λεπτοκαρυά Σκαμνέλι - Καπέσοβο - Βραδέτο - Τσεπέλοβο - Βρυσοχώρι - Ηλιοχώρι - Λάιστα.Παράδοση και φύση συνθέτουν ένα μαγευτικό πίνακα με παλιά αρχοντικά, πετρόχτιστα σπίτια και βαθιά φαράγγια με φόντο τις κορυφογραμμές της Τύμφης.